پیش از شروع این مقاله لازم است مفهوم بازارهای یک طرفه و دو طرفه را توضیح دهیم؛ بازارهای یک طرفه به بازارهایی گفته می‌شود که در آن فقط می‌توان از افزایش یک سهم یا یک توکن سود کسب کرد. به طور مثال بورس ایران یک بازار یک طرفه است؛ به این معنا که شما وقتی یک سهم را می‌خرید، باید منتظر رشد آن سهم بمانید تا از این طریق دارایی شما افزایش یابد، از سوی دیگر اگر قیمت سهم کاهش یابد، شما ضرر خواهید کرد.
اما در بازارهای دو طرفه شما می‌توانید از ریزش یک دارایی هم سود کنید. بازار سهام آمریکا یا بازار رمزارزها این بازار را نیز ارائه می‌دهند. به طور مثال اگر در بازار رمزارزها شما پیش‌بینی کنید که در یک مقطع زمانی ممکن است شاهد کاهش قیمت ارز دیجیتال باشیم، می‌توانید با Short کردن آن رمزارز از کاهش قیمت آن نیز سود کنید. پس شورت کردن را فقط در بازارهای دوطرفه می‌توان انجام داد.
معاملات شورت، موقعیت شورت، پوزیشن شورت، Short کردن، فروش استقراضی و غیره همگی به یک مفهوم اشاره دارند؛ این که شما می‌توانید از افت قیمت یک کریپتو سود به دست آورید. Short کردن یک نوع سرمایه‌گذاری یا استراتژی معامله است که در آن حدس زده می‌شود قیمت یک دارایی کاهش می‌یابد.
اگر یک معامله‌گر متقاعد شود که قیمت یک توکن خاص کاهش می‌یابد، پوزیشن شورت باز می‌کند. باز کردن یک موقعیت Short به معنای قرض‌گرفتن یک توکن و فروش آن در بازار به قیمت روز است. به طور مثال شما ۱ بیت کوین دارید و ۱۰ بیتکوین دیگر از صرافی قرض می‌گیرد؛ پس از کاهش ارزش توکن، معامله‌گر ارز را با قیمت کمتری خریداری می‌کند، بیت کوین قرض گرفته شده را بازپرداخت می‌کند و از تفاوت هزینه خرید و فروش سود کسب می‌کند. تریدر می‌تواند در این فرایند از اهرم یا لوریج نیز استفاده کند که میزان سود و ضرر را چند برابر می‌کند. مکانیزم معاملات Short در واقع به این صورت است:
- از صرافی ارز دیجیتال قرض می‌کنید
- پوزیشن شورت را باز می‌کنید
- منتظر می‌مانید تا طبق تحلیل و حدس شما قیمت کاهش پیدا کند
- پوزیشن خود را در قیمت پایین‌تری می‌بندید، سود خود را بر می‌دارید و توکن قرض گرفته شده را پس می‌دهید.
تمامی موارد بالا تحت عنوان باز کردن یک پوزیشن Short شناخته می‌شود. بیاید با یک مثال این مکانیزم را توضیح دهیم.
مثالی از پوزیشن شورت
فرض کنید یک تریدر معتقد است توکن A که در حال حاضر با ۵۰ دلار معامله می‌شود در سه ماه آینده کاهش قیمت خواهد داشت. معامله‌گر ۱۰۰ واحد از این توکن را قرض می‌گیرد و آنها را می‌فروشد. ارزش این معامله ۵۰۰۰ دلار است. یک هفته بعد، توکن Short شده وارد روند نزولی شده و قیمت آن به ۴۰ دلار نزول می‌کند؛ معامله‌گر این ۱۰۰ توکن را با قیمت ۴۰ دلار می‌بندد و بدین ترتیب، مابه‌التفاوت ۱۰۰۰ دلاری این فرایند را به عنوان سود بر می‌دارد.
اکنون فرض کنید تریدر پوزیشن شورت را در قیمت ۴۰ دلار نبسته و منتظر قیمت‌های پایین‌تر است. در همین حین با یک خبر مثبت قیمت توکن به ۶۵ دلار می‌رسد. تریدر این پوزیشن را بر روی قیمت ۵۰ دلار باز کرده بود و اگر تصمیم بگیرد موقعیت شورت را روی ۶۵ دلار ببندد، ۱۵۰۰ دلار ضرر می‌کند.
انواع روش‌های شورت کردن در کریپتوکارنسی‌ها
در یک دسته‌بندی کلی از ۳ طریق می‌توان معاملات شورت ایجاد کرد؛ معاملات مارجین، معاملات فیوچرز و خرید و فروش توکن‌های اهرم‌دار. در ادامه به معرفی این موارد می‌پردازیم.
معاملات مارجین
این ساده‌ترین نوع معاملات شورت است. شما از صرافی یک کوین قرض می‌گیرید و معامله خود را انجام می‌دهید. در این معامله پول شما واقعا افزایش پیدا می‌کند و سفارش شما از طریق دفتر سفارش‌ها انجام می‌شود. از صرافی‌های Binance، Bitmex، Etoro، PimeXBT، CEX IO و XENA به عنوان بهترین صرافی‌های برای انجام این معاملات نام برده می‌شود.
معاملات فیوچرز
در معاملات فیوچرز یا آتی، ارزی خرید و فروش نمی‌شود و اصطلاحا یک معامله کاغذی است که صرفا قیمت پیش‌بینی می‌شود. در این معامله برخلاف مارجین، پول واقعی به شما تعلق نمی‌گیرد و ارزی هم نمی‌خرید، بلکه تمام فرایند به صورت مجازی است. از آنجایی که قیمت هر توکن در تئوری می‌تواند تا بی‌نهایت بالا برود، در نتیجه خطر از دست دادن دارایی‌تان در یک فروش Short نامحدود است.
خرید و فروش توکن‌های اهرم دار
یکی دیگر از روش‌های که می‌توانید با با به کار گیری آن از شورت کردن بهره‌مند شوید، خرید و فروش توکن‌های لوریج شده در برخی از صرافی‌ها است. به طور مثال در بایننس، توکن‌های که انتهای آنها Up و Down دارد توکن‌های لوریج‌دار هستند. اگر بخواهید معامله‌ای همانند پوزیشن Short انجام دهید باید توکن‌های Down را بخرید. قیمت این توکن‌ها در زمان ریزش بازار افزایش می‌یابد و سودهای چند درصدی می‌دهند. طبعا در این زمان توکن‌های Up در ضرر هستند و قیمت آنها در حال کاهش است.
پس قیمت توکن‌های UP و Down برعکس همدیگر هستند. مزیت بزرگ توکن‌های لوریج‌دار این است که ریسک لیکوئید شدن وجود ندارد؛ زیرا شما توکنی قرض نمی‌کنید و خودِ این توکن‌ها را خریداری می‌کنید.
نحوه دسترسی به توکن‌های اهرم‌دار صرافی بایننس
برای دسترسی به این توکن‌ها باید به قسمت Spot Market و سپس ETF بروید. همانطور که در تصویر زیر می‌بینید قیمت توکن UP و DOWN بیت کوین برعکس هم هستند.
در زمان نگارش این مقاله قیمت لحظه‌ای بیتکوین در ۲۴ ساعت گذشته حدود ۶ درصد افزایش داشته در نتیجه توکن Down بیتکوین منفی است. این نشان می‌دهد در یک بازار صعودی توکن‌های Down و به طور کلی پوزیشن‌های شورت با ضرر همراه خواهند بود. پس تحلیل دقیق و نقطه ورود برای ایجاد پوزیشن شورت یا خرید توکن Down بسیار مهم است.
در صرافی Hotbit نیز بخش ETF وجود دارد که کاربرد توکن‌های آن همانند up و down بایننس است. در هات‌بیت انتهای توکن‌های لانگ عبارت D3L و انتهای توکن‌های شورت عبارت D3S قرار دارد.
قیمت این توکن‌ها با ساز و کار دیگری تعیین می‌شود و ارتباطی با قیمت رمز ارزهای اصلی ندارد. خرید و فروش این توکن‌ها بیشتر در بازه‌های چند ساعته مناسب است و برای خرید بلندمدت ممکن است گزینه‌های مناسبی نباشند.
چه مواردی باعث ایجاد فرصت‌های فروش استقراضی می‌شوند؟
در سال‌های گذشته مواردی بوده‌اند که منجر به افزایش این‌گونه پوزیشن‌ها شده‌اند. به‌طور مثال مشکلات یک صرافی ممکن است باعث ریزش قیمت و افزایش پوزیشن‌های شورت شود. همچنین برخی از فعالیت‌های دولت‌های مهم نیز حائز اهمیت بوده است. مثلا زمانی که خبری با عنوان دولت x بیتکوین را ممنوع می‌کند. مسائل مربوط به هاردفورک‌ها و توسعه‌دهندگان و طراحان اصلی یک توکن و کوین هم می‌تواند بسیار تاثیر گذار باشد.
برای این کار معامله‌گران نیاز دارند تا مهارت و آمادگی لازم را برای تجزیه و تحلیل و پیش‌بینی داشته باشند. معامله‌گران حرفه‌ای روانشناسی این بازار را می‌دانند. آنها ساعت‌ها و حتی روزها منتظر می‌مانند تا در یک موقعیت بسیار مناسب پوزیشن شورت باز کنند.
به طور کلی به دو صورت می‌توان از استراتژی شورت کردن استفاده کرد:
- Short کردن به عنوان یک تحلیل و حدس: زمانی که تریدر حدس می‌زند قیمت کاهش می‌یابد.
- شورت کردن به عنوان استراتژی مدیریت سبد کریپتو و سرمایه‌گذاران: زمانی که این استراتژی برای هج‌کردن (Hedge) به کار برده می‌شود.
هج کردن روشی برای کاهش ریسک است؛ در این روش یک پوزیشن خلاف پوزیشن باز قبلی ایجاد می‌شود تا از ضرر بیشتر جلوگیری شود. به طور مثال یک تریدر حدس زده است که قیمت یک توکن افزایش می‌یابد، اما عکس این عمل اتفاق افتاده و توکن در حال کاهش قیمت است. در این زمان فرد اقدام به باز کردن پوزیشن شورت می‌کند تا در صورت کاهش بیشتر قیمت از ضرر بیشتر جلوگیری کند.
در چه مواردی پوزیشن Short با شکست مواجه می‌شود؟
حداقل سه سناریو وجود دارد که Short کردن سود مورد انتظار را در پی ندارد:
- قیمت افزایش می‌یابد: این ناخوشایندترین سناریو است. در این حالت، اگر افزایش قیمت ادامه یابد، ممکن است فرد تمام پول خود را از دست دهد؛ زیرا همانطور که گفتیم در حالت شورت کردن سقفی برای ضرر وجود ندارد و ضرر تا اتمام دارایی شما ادامه خواهد داشت.
- قیمت ثابت می‌ماند: این حالت هم نشان می‌دهد تریدر پیشرفت وضعیت را به خوبی پیش بینی نکرده و روند فعلی توکن را به درستی تحلیل نکرده است. قیمت کاهش پیدا نکرده، اما در همان محدوده قیمتی باقی مانده است و تریدر با این که سود یا ضرر قابل توجهی نکرده، اما باید بهره توکن قرض گرفته شده را برگرداند.
- قیمت کاهش می‌یابد، اما کمتر از پیش‌بینی ما: در این حالت سود تریدر به اندازه‌ای کم است که حتی کمیسیون و کارمزد صرافی را هم نمی‌تواند جبران کند و ممکن است یا سود خیلی کمی بکند و یا حتی مجبور شود پوزیشن را با ضرر ببندد. به عنوان مثال در قیمت ۵۰ دلار یک توکن را شورت می‌کنید و قیمت به ۴۸ دلار کاهش یافته است و قرار نیست پایین‌تر بیاید؛ ممکن است دوباره روند صعودی شروع شود و تریدر برای این که وارد ضرر نشود و همین مقدار سود اندک را حفظ کند، مجبور به بستن پوزیشن شود. با این اختلاف قیمت، سود او ۲ دلار به ازای هر واحد خواهد بود و بخش زیادی از این پول به عنوان کارمزد صرافی برداشت می‌شود.
مزایا و معایب معاملات فروش استقراضی
این روش نیز مانند تمام استراتژی‌ها و روش‌های ترید و سرمایه گذاری، مزایا و معایب خاص خود را دارد:
مزایا:
- می‌توان به سود بالایی دست یافت
- سرمایه زیادی لازم ندارد
- امکان استفاده از لوریج وجود دارد
معایب:
- ضرر فرد می‌تواند نامحدود باشد (تا جایی که پول او صفر شود یا به اصطلاح لیکویید شود)
- در حالت مارجین، باید علاوه بر وام قرض‌گرفته شده، بهره آن را نیز پرداخت کرد
- ممکن است در دام فشار مواضع استقراضی یا Short Squeeze قرار بگیرید
فشار مواضع شورت هنگامی رخ می‌دهد که افزایش ناگهانی در فشار خرید را شاهد باشیم و معامله‌گران Short در دام قرار گرفته و مجبور به جبران و پوشش پوزیشن‌های معاملاتی خود شوند. این موضوع منجر به افزایش شدید قیمت می‌شود. نکته‌ای که باعث می‌شود Short Squeeze یک رویداد پرنوسان به حساب آید، هجوم ناگهانی معامله‌گران برای جبران پوزیشن‌های Short خود است.
استراتژی‌‌های شورت کردن در بازار ارزهای دیجیتال
در این قسمت ۳ نکته و استراتژی مهم برای شورت کردن را بازگو می‌کنیم که می‌توان آنها را به کار گرفت. هسته اصلی این نکات این است که شما در هر موقعیتی یک سفارش را به درستی باز کنید و به موقع ببندید.
فروش در pullback یک روند نزولی
پولبک نوعی از حرکت قیمت است که کاملا مخالف روند اصلی است که برای یک مدت کوتاه اتفاق می‌افتد و اغلب نشان دهنده یک توقف در حرکت صعودی یا نزولی بازار است. برای بسیاری از افراد، پول بک در یک روند صعودی، فرصت خرید مناسبی است؛ اما باید این احتمال را هم در نظر بگیرید که پولبک ممکن است نشانه چرخش روند نیز باشد. از این رو Short کردن در طی روند نزولی ممکن است سودآور باشد.
روش Range Trading و انتظار برای شکست حمایتی (Breakout)
Range Trading معمولا نشان دهنده اختلاف بین قیمت‌های بالا و پایین است که طی یک بازه زمانی مشخص، معامله شده است. اگر در این مرحله، سطح حمایتی شکسته شد می‌توانید پوزیشن شورت باز کنید زیرا این امر به وضوح نشان می‌دهد که خرس‌ها کنترل بازار را در دست گرفته‌اند.
شورت کردن در بازار خرسی
به نظر می‌رسد بسیاری از تریدرها این قانون را نقض می‌کنند و در نهایت به ضرر آنها تمام می‌شود. بازارهای خرسی هر چند وقت یک بار ظاهر می‌شوند و در غیر این صورت بازارها بیشتر در یک روند صعودی قرار دارند. شورت کردن در یک بازار گاوی مانند شنا کردن خلاف موج دریا است و شما باید بیش از حد خوش شانس باشید تا جان سالم به در ببرید.
