حلال یک مخلوط شیمیایی مایع با منشا آلی و معدنی است که از چندین جز تشکیل می شود. این دسته از مواد توانایی حل کردن مواد آلی را دارند. از این رو در این مطلب به مطالعه حلال ها و کاربردهای آن ها خواهیم پرداخت.
حلال و کاربرد آن ها در زندگی ما
رقیق کردن مواد رنگ و لاک ها، یکی از مهم ترین کاربردهای حلال در زندگی روزمره ما است.
حلال و حل شونده باید دارای شرایط زیر باشند.
- عدم واکنش با رنگ و لاک
- افزایش سرعت تبخیر
- مخلوط کردن باید به سهولت صورت گیرد. و مخلوط یکدست شود.
حلال رنگ
حلال مورد استفاده باید در مرحله استفاده از رنگ برروی سطح تاثیر بگذارد. و به کندی تبخیر صورت گیرد.
این دسته از حلال ها، جهت تمیز کردن ابزار کار مانند برس استفاده می شوند.
هر رنگی نیاز به حلال خاصی دارد. دقت داشته باشید که مخلوط یکنواخت، در اثر انتخاب صحیح حلال تشکیل می شود. در این صورت حلال در حین کار تجزیه نمی شود. و به سهولت بر روی سطح اعمال می شود.
انواع حلال ها
حلال ها به دو صورت منشا آلی و منشا معدنی موجود هستند. حلال های معدنی به شکل آمونیاک مایع، نمک ، محلول های فسفریک و … مشخص می شوند. البته این دسته از حلال ها، محبوبیت کمتری نسبت به حلال های آلی دارند.
حلال های آلی و کاربردهای آن
مواد هیدروکربنی، حلال ها براساس الکل، حلال های استری جز دسته حلال های آلی طبقه بندی می شود.
حلال های هیدروکربنی
انواع حلال های هیدروکربنی عبارتند از :
- روح سفید
- بنزن نفتی
- سقز
- تولوئن
- کلروفرم
- تیتان
حلال ها براساس الکل
- الکل اتیل
- الکل بوتیل
- متانول (متیل الکل)
حلال های استری
مهم ترین حلال های استری شامل موارد زیر می شود.
- متیل استات
- اتیل استات
- بوتیل استات
- آمین استات
- استون
اتیل استات
اتیل استات یا اتیل اتانوات با نماد اختصاری EtOAc، ETAC یا EA یک ترکیب آلی با فرمول CH3CO2CH2CH3 است که به C4H8O2 ساده شده است. این ترکیب، مایع بی رنگ بوی شیرین مشخصی دارد (شبیه به قطره گلابی) و در چسب ها، پاک کننده های لاک ناخن و در فرآیند کافئین زدایی چای و قهوه استفاده می شود. اتیل استات استر اتانول و اسید استیک است. در مقیاس بزرگ برای استفاده به عنوان حلال تولید می شود.
خواص فیزیکی – شیمیایی | |
نام آیوپاک | Ethyl acetate |
فرمول مولکولی | C۴H۸O۲ |
جرم مولکولی | ۸۸.۱۰۶ g·mol−۱ |
دانسیته | ۰.۹۰۲ g/cm۳ |
دما ذوب | −۸۳.۶ °C (−۱۱۸.۵ °F; 189.6 K) |
مخلوطی از حلال ها
این دسته ، از حلال ها جهت رقیق کردن لاک های نیترو مورد استفاده قرار می گیرند.
حلال اکریلیک
این دسته از حلال ها به سهولت رزین های پلی اروتان را در خود حل می کنند.
حلال چسب
این دسته از حلال ها برای زایلین ، استون ، اتیل استات و بوتیل استات مورد استفاده قرار می گیرند.
سایر حلال های مورد استفاده
سایر حلال های مورد استفاده عبارتند از :
- آب
- الکل
- گیلیسرین
- بوتیل گلایکول
- سیکلوهگزانون
- هگزان
بوتیل گلایکول
بوتیل گلیکول (با نام های BG، ۲-butoxyethanol، گلیکول مونوبوتیل اتر و اتیلن گلیکول مونوبوتیل اتر، butyl cellosolve، butoxyethanol نیز شناخته می شود) یک مایع شفاف، بی رنگ، روغنی با بوی شیرین منحصر به فرد و در عین حال ملایم و دارای فرمول C6H14O2 است. این یک بوتیل اتر از اتیلن گلیکول است و با آب و حلال های آلی معمولی قابل اختلاط است. بیش از نیم قرن است که به صورت صنعتی تولید می شود و عمدتاً به عنوان حلال در رنگ ها و پوشش های سطحی و همچنین در جوهرها و محصولات تمیز کننده استفاده می شود.
خواص فیزیکی- شیمیایی | |
فرمول مولکولی | C6H14O2 / CH3(CH2)2CH2OCH2CH2OH |
جرم مولکولی | ۱۱۸.۱۷۶ g/mol1 |
نقطه اشتعال | ۱۵۳ °F / 67 °C |
نقطه ذوب | ۳۴۰ °F / 171 °C |
نقطه جوش | -۱۰۷ °F / -77 °C |
دانسیته | ۰.۹۰ g/cm3 |
سیکلوهگزانون
سیکلوهگزانون ترکیب آلی با فرمول (CH2)5CO است. این مولکول از یک مولکول حلقوی شش کربنی با یک گروه عاملی کتون تشکیل شده است. این ماده، مایعی روغنی بی رنگ دارای بویی مشابه استون است. با گذشت زمان، نمونههای سیکلوهگزانون رنگ زرد کمرنگی به خود میگیرند. سیکلوهگزانون کمی در آب حل می شود و با حلال های آلی معمولی قابل اختلاط است. سالانه میلیاردها کیلوگرم، عمدتاً به عنوان پیش ساز نایلون تولید می شود.
خواص فیزیکی- شیمیایی | |
فرمول مولکولی | C۶H۱۰O |
جرم مولکولی | ۹۸.۱۵ g/mol |
نقطه اشتعال | —- |
نقطه ذوب | −۱۶.۴ °C |
نقطه جوش | ۱۵۵.۶۵ °C |
دانسیته | ۰.۹۴۷۸ g/mL liquid |
هدف اصلی حلال و کاربردها و موارد استفاده از آن در زندگی روزمره
- پاک کردن رنگ از روی لباس
- پاک کردن ابزارهای رنگ
- رقیق کردن رنگ و لاک
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه خرید، قیمت خرید و فروش مواد شیمیایی مانند اتیل استات- سیکلوهگزانون و بوتیل گلایکول با شماره ۰۹۱۲۶۵۴۲۳۱۴ در تماس باشید. . کارشناسان فروش ایران کم اکس (irchemex.com) در تهیه مواد شیمیایی با کیفیت شما را یاری خواهند نمود.