وب ۳ (Web3) نسل سوم وب است که قرار است اینترنت را کاملا متحول کند. در این مقاله «پارسیان کریپتو» در مورد جدیدترین نسخه اینترنت، یعنی Web 3 و ویژگی‌های اینترنت نسل سوم و جایگزینی آن با اینترنت فعلی صحبت کرده ایم. با ما همراه باشید.
اینترنت چگونه تغییر کرد؟
تاکنون دو نسخه اینترنت وجود داشته است. اولین نسخه که به آن وب ۱ یا وب قابل خواندن گفته می شد که از ابتدای اینترنت در سال ۱۹۸۹ تا اوایل دهه ۲۰۰۰ ادامه داشت. هدف وب یک تنها به اشتراک گذاری اطلاعات بود. در نسل اول وب خبری از تعامل بین بازدیدکنندگان صفحات اینترنتی و گردانندگان آنها وجود نداشت. کاربران می توانستند صفحات را به صورت آنلاین در اختیار دیگران قرار دهند تا بخوانند یا اینکه خودشان تنها خواننده صفحات دیگران باشند. تمام چیزی که می توانستید در اینترنت انجام دهید همین بود. در واقع، به جز ایمیل ارتباط در وب ۱ در حد صفر بود. تمام اطلاعات نیز در یک سرور ذخیره می شد که تنها با یک کامپیوتر می توانستید به آن دسترسی پیدا کنید.
به مرور، اینترنت به وب ۲ که به وب خواندن و نوشتن شناخته می شود، تبدیل شد. این تغییر به صورت رسمی در سال ۲۰۰۴ رخ داد و تا همین امروز همچنان در نسل دوم اینترنت به سر می بریم. این نسخه به کاربران اجازه می دهد از طریق بخش نظرات، شبکه های اجتماعی و موارد دیگر با تمام آنچه به صورت آنلاین در دسترس قرار گرفته تعامل داشته باشند. اطلاعات نیز به جای اینکه تنها در سرورهای شخصی ذخیره شوند و به وسیله کامپیوترهای قابل دسترسی باشند، می توانند در فضای ابری ذخیره شوند و علاوه بر کامپیوتر، روی تبلت، تلفن های همراه و حتی یخچال فریزر نیز مشاهده شوند. حال به دنبال پاسخ این سوال می رویم: وب ۳ چیست؟
Web3 چیست؟
web3 جدیدترین نسخه اینترنت است. وب ۳ قطعا اتفاق بزرگی در دنیای مجازی خواهد بود، اما قرار نیست کل اینترنت حذف شود تا نسخه دیگری جای آن نصب شود. بلکه بیشتر شاهد اضافه شدن بخش های تازه و جذاب به اینترنت خواهیم بود. در نسل سوم اینترنت واقعیت افزوده و مجازی نقش مهمی ایفا خواهند کرد. در همین حال متاورس را هم در Web3 خواهیم داشت که بسیاری از کارهایی که در اینترنت انجام می دهیم از جمله خرید کردن را دستخوش تغییر خواهد کرد. شاید به زودی این الگوریتم های هوش مصنوعی باشند که به جای ما خرید انجام دهند. نگهداری ایمن تر اطلاعات در فضای مجازی یکی دیگر از جنبه های اصلی نسل سوم وب خواهد بود.
منظور از نسل سوم وب، غوطه‌ور شدن انسان در تجربه‌های دیجیتال است. در این غوطه‌وری مفاهیمی چون کنترل داده‌های شخصی، قدرت گرفتن ارز دیجیتال، پلتفرم‌های غیرمتمرکز بیشتر و نفوذ بلاکچین به صنایع و روزمرگی انسان می‌گنجند.
برخلاف Web2 که بر روی پول فیات و ساختارهای متمرکز تعریف شده بود، نسل سوم وب متکی به رمزارزها و مالی غیرمتمرکز یا دیفای است. همچنین، ارز دیجیتال وب ۳ به رمزارزهایی اطلاق می‌شود که پشتوانه مالی پروژه‌های بلاک‌چین‌اند و عملکرد درست قراردادهای هوشمند را تضمین می‌کنند.
هدف ما از این مقاله تفصیلی، آموزش وب ۳ به زبان ساده و پاسخ به سوالاتی چون Web3 چیست خواهد بود.
احتمالا با توضیحاتی که در سطرهای قبل داده شد تا حدی تجسمی از Web3 در ذهن خود داشته باشید. بنابراین نسل سوم وب تنها قدم بعدی در تکامل اینترنت از وب ۲ به سمت نسخه‌ی جدیدتر خود است. هر چند تعریف دقیقی از پیشرفت هایی که در وب سوم خواهیم دید نداشته باشیم، اما تقریبا می دانیم که در آینده باید منتظر چه نوع پیشرفت هایی باشیم.
مانند نسخه های قبلی اینترنت، وب ۳ نیز در حال ساخت و اضافه شدن به نسل قبلی است. به این نسخه اینترنت وب خواندنی، نوشتنی و اجرا گفته می شود. تمرکززدایی، حریم خصوصی، یادگیری ماشینی و ایمنی از جمله ویژگی های اصلی هستند که محیط نسل سوم وب را شکل خواهند داد.
ویژگی های اینترنت نسل سوم
بندهای زیر شاخص‌ترین ویژگی‌های اینترنت نسل سوم و هسته ساختاری آن در یک استقرار موفق خواهند بود. ویژگی‌های اینترنت نسل سوم بیشتر از هر چیز دیگری، بر استقرار نظام‌های مستقل، حذف نهادهای میانجی، مشارکت شبکه‌ای افراد و استفاده از ارز دیجیتال وب ۳ برای تشویق به مشارکت تأکید دارند.
مساوات از طریق تمرکز زدایی
تمرکز اصلی وب ۳ بر تمرکززدایی خواهد بود. این مهم به وسیله ایجاد انجمن های آنلاینی تحت مالکیت تمام کاربران و با اشتراک گذاری شفاف اطلاعات محقق می شود. در واقع، به جای اینکه غول های فناوری اطلاعات مانند گوگل اطلاعات را ذخیره کنند، اطلاعات آزادانه در مکان های مختلفی با بهره بردن فناوری به نام «محاسابات توزیع شده» به اشتراک گذاشته شده و ذخیره می شوند.
همه اطلاعات را نهادهای خودمختار غیرمتمرکز یا همان DAOها به اشتراک می گذارند. DAOها همان گروه هایی هستند که دقیقا برای هدف گردش آزادانه اطلاعات در محیط وب سوم ساخته شده اند. DAOها به صورت گروهی اداره می شوند. در حقیقت به گفته کارشناسان، DAOها قبل از هرچیز در میان علاقه مندان به ارز دیجیتال ظهور کردند و حالا به مرور تبدیل به بخش مهمی از Web3 می شوند
. حریم خصوصی در بلاکچین
بلاکچین بخش مهم از تمرکززدایی Web3 اینترنت را تشکیل می دهد. در حقیقت در آینده مالکیت تمام اشیاء در اینترنت در بلاکچین ثبت و ضبط می شود. بلاک چین یک سیستم اطلاعات شفاف و در دسترس عموم است که به همه کاربران اجازه می دهد ببینند در آن چه می گذرد.
نمونه‌ای از استفاده از بلاکچین را می توان ثبت دارایی های دیجیتال (همچون ان اف تی) و توکن‌ها (ارزهای دیجیتال) دانست که به تمام افراد اجازه می دهد بدون شناحت طرف مقابل کالاهای دیجیتال را بدون هیچ عیب و نقصی انتقال دهند. هویت شخصی افراد نیز در این سیستم اصلا فاش نمی شود، مگر اینکه خود کاربران تصمیم بگیرند همراه کیف پول بلاکچین اطلاعات شخصی خود را هم به اشتراک بگذارند.
یک تفاوت اصلی بین فناوری بلاکچین و پایگاه‌های اطلاعاتی سابق در این است که در گذشته چنین پایگاه های داده ای را افراد یا سازمان ها کنترل می کردند. این افراد و نهادها کنترل کاملی بر این سیستم داشتند. آنها می‌توانستند نحوه ذخیره و تغییر داده ها را کنترل کنند که منجر به خطا و تقلب نیز می شد. از سوی دیگر، بلاکچین ها به هر کسی اجازه می دهند تا سیستم را به وجود بیاورند که هر کسی بتواند با شفافیت تمام اطلاعات را بررسی کند. همین سیستم باز و شفاف باعث می شود تا کاربران اعتماد بیشتری به این سیستم داشته باشند.
استفاده از رمزنگاری برای ایمنی نسل سوم وب
رمزنگاری بخش دیگری از وب ۳ است. به این طریق این تضمین به وجود می آید که هیچکس به جز طرف مورد نظر نمی تواند به اطلاعات دسترسی داشته باشد. در حالی که قبلا نیز از رمزنگاری برای محافظت از اطلاعات آنلاین استفاده می شد، اما با پیشرفت اینترنت شرایط به نحوی خواهد بود که اطلاعات نه تنها به صورت عمومی دارای بررسی شفاف باشند، بلکه همچنان در مالکیت خصوصی باقی بمانند. برای مثال، رمزنگاری اطلاعات شخصی در حین انتقال مالکیت ها و دارایی های دیجیتال در بلاکچین همچنان خصوصی خواهند بود.
بخش دیگری از پازل وب ۳ در دهه ۱۹۹۰ ایده پردازی شده است. در واقع، اندیشه محققان حوزه فناوری این بود که روزی کامپیوترها بتوانند همچون مغزِ انسان معنا و مفهوم اطلاعات را بفهمند. در واقع، کامپیوتر با بهره بردن از هوش مصنوعی بتوانند ورای اینکه بدانند این اطلاعات دقیقا چه هستند، معنی و احساسات نهفته در آنها را نیز بفهمند و به روشی کاملا هوشمندانه تر نسبت به موتورهای جستجوی امروزی در اختیار انسان ها قرار دهند.
برای مثال، هوش مصنوعی طبق پیش بینی ها می تواند با استفاده از خریدهای قبلی و سبک شخصی لباس پوشیدن ما یک جفت کفش را با مناسب ترین قیمت برایمان پیدا کنند. همچنین ممکن است هوش مصنوعی بتواند برای ما خودروی شخصی خریداری کند یا اینکه مناسب ترین مقصدها برای گذراندن تعطیلات را برایمان رزرو کند.
همچنین می توان از هوش مصنوعی و روش پیشرفته یادگیری آن برای ساخت داروهای ارزشمند یا محصولات جدید استفاده کرد. همین حالا هم چند مورد استفاده از هوش مصنوعی در برنامه های Web3 وجود دارد. برای مثال، قبلا آثار هنری و نقاشی هایی که هوش مصنوعی ساخته به صورت ان‌اف‌تی فروخته شدند.
سخن پایانی
اگرچه Web3 ممکن است هیجان انگیز و کمی هم دلهره آور به نظر برسد، مهم است که به یاد داشته باشید که قرار نیست این تغییرات بزرگ قرار نیست فورا رخ دهند. بلکه با گذشت زمان اینترنت همانطور که قبلا به آرامی از وب ۱ به وب ۲ تغییر پیدا کرد و به نسخه‌ی جدیدی تبدیل شد، دچار تغییر و تحول شود. به این ترتیب، سازگاری برای اکثر افراد آسان خواهد بود، چون بسیاری از کارهایی که در محیط وب قبلی انجام می دادند همچنان باقی خواهند ماند . اینکه دقیقا چه زمانی رسما وارد محیط وب ۳ می شویم، کارشناسان پیش بینی های مختلفی دارند، اما به نظر می رسد رسیدن به آن حداثل بین ۵ تا ۱۰ سال زمان می برد.
