جک دورسی، مدیرعامل شرکت Block و یکی از بنیانگذاران توییتر، نسخه بتای یک پیامرسان غیرمتمرکز جدید به نام Bitchat را معرفی کرده که به طور کامل از طریق شبکههای مش بلوتوثی (Bluetooth Mesh) کار میکند و بدون اتصال به اینترنت، امکان ارسال پیامهای رمزگذاریشده را فراهم میسازد.
او در پستی در شبکه اجتماعی X (توییتر سابق) نوشت که آخر هفتهاش را صرف یادگیری درباره “شبکههای مش بلوتوثی، رلهها، مدلهای ذخیرهسازی و ارسال پیام، روشهای رمزنگاری پیامها و چند موضوع دیگر” کرده است و در همانجا از اپلیکیشن Bitchat رونمایی کرد.
به گفتهی دورسی، این سیستم جدید پیامرسانی، حالوهوایی شبیه به IRC (چتهای اولیه در اینترنت در دهه ۹۰ میلادی) دارد.
در مقاله سفید (Whitepaper) منتشرشده توسط دورسی، توضیحات فنیتری درباره Bitchat ارائه شده است؛ اپلیکیشنی غیرمتمرکز که بر پایه شبکه بلوتوث کممصرف (BLE) و مشسازی بین دستگاهها کار میکند.
«این سیستم، ارتباطاتی رمزگذاریشده و موقتی را بدون اتکا به زیرساخت اینترنت فراهم میکند و در نتیجه در برابر قطعیهای شبکه و سانسور مقاوم است.»
طبق اطلاعات منتشرشده در مقاله سفید، Bitchat به صورت کامل غیرمتمرکز طراحی شده است. هیچ سرور مرکزی، حساب کاربری، آدرس ایمیل یا شماره تلفنی برای ثبتنام نیاز نیست و هیچ وابستگی به زیرساختهای سنتی وجود ندارد.
پیامها به صورت پیشفرض تنها در حافظه دستگاه باقی میمانند (Ephemeral Messaging) و در پایگاهدادهای ذخیره نمیشوند. همچنین تمام ارتباطات به صورت سرتاسری رمزنگاریشده هستند، که لایهای اضافی از امنیت را فراهم میکند.
در حالی که اپلیکیشنهای پیامرسان رایج مانند WhatsApp و Messenger توسط شرکتهای بزرگی مانند Meta اداره میشوند که معمولاً دادههای کاربران را برای منافع تجاری جمعآوری میکنند، Bitchat رویکردی آزادتر و خصوصیتر را پیش گرفته است.
در همین حال، شبکهسازی مش به پیامها اجازه میدهد تا از طریق چندین گره (دستگاه) و به صورت خودکار از یک کاربر به کاربر دیگر منتقل شوند. قابلیت ساخت گروههای چتی با استفاده از هشتگها، افزودن رمز عبور، و استفاده از سیستم ذخیره و ارسال (Store-and-Forward) برای کاربران آفلاین نیز در Bitchat تعبیه شده است.
در ماه آوریل، وبسایت Cointelegraph گزارش داده بود که برخی پیامرسانهای اجتماعی محبوب ممکن است فعالیتهای کاربران را تحت نظر داشته و اطلاعات شخصی آنها را جمعآوری کنند.
در این سیستم، هر دستگاه بهطور همزمان نقش گیرنده و فرستنده را دارد و شبکهای خودسازماندهنده ایجاد میکند که پیامها را بهصورت «جهشیافته» از یک دستگاه به دستگاه دیگر منتقل میکند. محدوده ارتباطی این بلوتوث حدود ۳۰ متر است، اما از طریق نودهای پل (Bridge Nodes) میتوان خوشههای مختلف را به یکدیگر متصل کرد.
در نسخه ۱.۰ که از طریق TestFlight در حال آزمایش است، ویژگیهای Bitchat از جمله ارسال پیامهای رمزنگاریشده بسته به نوع (خصوصی، گروهی یا پخش عمومی) نمایش داده شدهاند. پیامهای بزرگ نیز به تکههایی با اندازه ۵۰۰ بایت تقسیم میشوند تا امکان انتقال آنها فراهم باشد.
برنامههایی برای توسعه این سیستم برای پشتیبانی از وایفای نیز در نظر گرفته شده تا پهنای باند بیشتری برای ارسال پیامهای حجیم فراهم شود.
این سیستم میتواند در شرایطی مانند کنفرانسها، اعتراضات، مناطق بحرانزده یا هر مکانی که اینترنت در دسترس، قابل اعتماد یا امن نیست، بسیار مفید باشد.
در پایان مقاله سفید آمده است که Bitchat ثابت میکند میتوان ارتباطاتی امن، خصوصی و مقاوم در برابر اختلالات برقرار کرد، بدون آنکه نیاز به زیرساخت متمرکز اینترنتی باشد:
«با ترکیب شبکهسازی مش بلوتوثی، رمزنگاری سرتاسری و پروتکلهای محافظت از حریم خصوصی، Bitchat ارتباطی مقاوم و مستقل فراهم میکند که در هر جایی که افراد گرد هم میآیند، کار میکند — حتی بدون اینترنت.»
جک دورسی با دنیای پیامرسانها غریبه نیست. او پیش از این مدیرعامل توییتر بوده و در سال ۲۰۱۹ پلتفرم پیامرسان اجتماعی غیرمتمرکز Bluesky را بنیانگذاری کرده بود. اما در ماه مه ۲۰۲۴، بدون هیچ توضیحی از هیئتمدیره Bluesky استعفا داد.