امکانات قانونی برای زنان در آستانه جدایی

قانون حق طلاق را به مرد داده است. این بدین معنی است که اگر زن بخواهد به صورت یک‌جانبه از مرد طلاق بگیرد، باید راهی سخت و مشکل را طی کند.

دادگاه فقط زمانی دادخواست طلاق از طرف زن را می‌پذیرد که به یکی از دلایل ذکر شده در قانون قصد طلاق داشته باشد. حال اگر مرد نیز راضی به طلاق نباشد، سختی کار و روند رسیدگی به پرونده بیشتر می‌شود.

در ادامه درباره درخواست طلاق از طرف زن در صورتی که مرد راضی به طلاق نباشد، خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.

تاثیر رضایت مرد در طلاق از طرف زن

از آن جایی که حق طلاق به طور مطلق متعلق به مرد است، نارضایتی وی می‌تواند تاثیر جدی بر پرونده داشته باشد. زمانی که دادخواست طلاق از طرف زن مطرح می‌شود، دو فرض درباره تاثیر رضایت مرد در طلاق وجود دارد که به شرح زیر است:

زمانی که رضایت مرد تاثیری در طلاق از طرف زن ندارد

هر چند ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، حق طلاق را به طور کامل در اختیار مرد قرار داده است. اما استثنائاتی نیز قائل شده که زن می‌تواند بر اساس آن‌ها طلاق بگیرد و عدم رضایت مرد، تاثیری در آن ندارد.

این موارد عبارتند از:

داشتن حق طلاق

مرد می‌تواند حق طلاق را به زن منتقل کند. ساده‌ترین روش انتقال حق طلاق این است که در زمان بستن عقد نکاح، مرد حق طلاق را به زن داده و در عقدنامه قید شود.

البته زن و مرد بعد از عقد نیز می‌توانند با مراجعه به یکی از دفاتر رسمی، سند وکالت در طلاق را تنظیم کرده و حق طلاق به زن داده شود.

داشتن حق طلاق به این معنی است که فرد می‌تواند در هر زمانی و بدون هیچ دلیلی برای گرفتن طلاق اقدام کند. در واقع با انتقال این حق از مرد به زن، تمامی آثار قانونی همراه با آن منتقل خواهد شد.

در عسر و حرج بودن زن

قانون به زن اجازه داده که اگر در شرایط عسر و حرج قرار گرفت، راسا دادخواست طلاق بدهد. منظور از عسر و حرج نیز به وجود آمدن شرایطی است که ادامه زندگی برای زن همراه با مشقت و سختی باشد.

مواردی که قانون جز عسر و حرج ذکر کرده عبارتند از:

1. مرد زندگی خانوادگی خود را به مدت ۶ ماه متوالی یا ۹ ماه متناوب ترک کرده باشد، آن هم بدون عذر موجه.
2. اعتیاد به مواد مخدر یا مشروبات الکلی و خودداری مرد از ترک کردن.
3. محکومیت قطعی مرد به مجازات حبس ۵ سال یا بیشتر.
4. ضرب و شتم و بدرفتاری مستمر مرد.
5. ابتلا به بیماری‌های صعب‌العلاج روانی یا مسری که زندگی آن‌ها را مختل می‌کند.

البته موارد عسر و حرج می‌تواند مصادیق بیشتری نیز داشته باشد که شامل تهیه نکردن مسکن متعارف، خیانت همسر، امراض مقاربتی، نداشتن رابطه جنسی در طولانی مدت و غیره باشد.

اثبات اینکه آیا مورد ذکر شده جز مصادیق عسر و حرج است یا خیر، بر عهده دادگاه است.

شروط دوازده‌گانه ضمن عقد

در عقدنامه ۱۲ شرط ذکر شده که با وجود آن‌ها زن می‌تواند درخواست طلاق بدهد و اگر مرد راضی به طلاق نباشد، تاثیری نخواهد داشت:

1. عدم پرداخت نفقه و سایر حقوق زن به مدت ۶ ماه.
2. سوءرفتار مرد یا سومعاشرت او خارج از حد عرف.
3. ابتلا به بیماری صعب العلاج که جان زن را به خطر می‌اندازد.
4. جنون مرد در غیر موارد فسخ نکاح.
5. اشتغال مرد در شغلی که منافی مصالح و حیثیت زن باشد.
6. محکومیت به مجازات حبس ۵ سال یا بیشتر یا جزای نقدی معادل ۵ سال حبس.
7. اعتیاد به مواد مخدر، مشروبات الکلی و دیدن فیلم‌های مستهجن.
8. ترک خانواده بیش از ۶ ماه.
9. محکومیت قطعی به مجازات حدی یا تعزیری
10. عقیم بودن مرد به طوری که بعد از گذشت ۵ سال بچه‌دار نشود. یا سایر عوارض جسمی که مانع از بچه‌دار شدن شود.
11. مفقود الاثر بودن مرد و پیدا نشدن بعد از ۶ ماه از مراجعه زن به دادگاه.
12. ازدواج دوم مرد بدون رضایت زن.

طلاق خلع

گاهی زن چنان از همسر خود کراهت یا تنفر دارد که نمی‌تواند زندگی را تحمل کند. در این شرایط او با بخشیدن بخشی از مهریه یا تمام آن از همسرش طلاق می‌گیرد که به آن طلاق خلع گفته می‌شود. در این نوع نیز رضایت مرد تاثیری در طلاق از طرف زن ندارد.

غیبت بیش از ۴ سال

یکی از روش‌های دیگری که زن می‌تواند بدون رضایت مرد طلاق بگیرد، غیبت مرد به مدت بیش از ۴ سال است.

زن می‌تواند دادخواست طلاق دهد. اگر ۶ ماه بعد از دادخواست طلاق خبری از مرد نشد، دادگاه حکم طلاق غیابی او را صادر می‌کند.

۲. زمانی که رضایت مرد در طلاق از طرف زن تاثیر دارد

اگر زن بدون داشتن دلیل قانونی درخواست طلاق بدهد و مرد راضی به طلاق نباشد، مسئله خیلی پیچیده خواهد بود. در این شرایط عدم رضایت مرد کافیست تا اجازه جدایی به زن ندهد و نتواند طلاق بگیرد.

یا اینکه مجبور شود بخشی از حقوق یا تمام آنها را ببخشد. این حقوق شامل مهریه، نفقه، اجرت المثل، حضانت فرزندان و غیره می‌شود.

چنانچه زن با استناد به یکی از شرایط ذکر شده در بالا اقدام به ارائه دادخواست طلاق کند و دادگاه نیز آن دلیل را قبول کرده و حکم طلاق را صادر کند، نارضایتی مرد می‌تواند بر روند طلاق تاثیر گذار باشد.

پرونده‌های طلاق در سه دادگاه بدوی، تجدید نظر و دیوان عالی کشور بررسی می‌شوند. ابتدا دادگاه بدوی حکم طلاق را صادر می‌کند، اگر مرد راضی نباشد در فرصت ۲۰ روزه می‌تواند به آن اعتراض کند.

سپس پرونده به دادگاه تجدیدنظر رفته و مجدد بررسی شده و حکم صادر می‌شود. باز اگر مرد راضی نباشد، می‌تواند به حکم اعتراض کند. در نهایت پرونده برای رسیدگی به دیوان عالی کشور می‌رود.

این امر سبب می‌شود تا رسیدگی به پرونده و صدور حکم نهایی طولانی شود. اگر مرد همچنان ناراضی بود و از اجرایی کردن حکم طلاق خودداری کرد، دادگاه خود مرد را ملزم به این کار می‌نماید.

حقوق زن در صورت طلاق از طرف زن

زمانی که زن وارد زندگی مشترک می‌شود، برخی حقوق مالی و غیرمالی برای او ایجاد می‌شود. این حقوق شامل مهریه، نفقه، اجرت المثل، حضانت و نفقه فرزندان می‌شود.

زمانی که زن با ذکر دلیل درخواست طلاق بدهد و بتواند آن را به دادگاه اثبات نماید، مرد نمی‌تواند از پرداخت حقوق زن خودداری کند.

دادگاه مرد را ملزم به پرداخت حقوق زن می‌کند. همچنین زن می‌تواند بعد از طلاق جهیزیه خود را نیز مطالبه نماید.

تاثیر بخشیدن مهریه برای جلب رضایت مرد

بخشیدن مهریه فقط درباره طلاق خلع یا طلاق به دلیل کراهت زن از مرد مصداق دارد. این مسئله که آیا با بخشیدن مهریه می‌توان طلاق گرفت یا نه بستگی به مرد دارد. زیرا حق طلاق با اوست.

اگر او بعد از بخشیدن مهریه راضی شد، دادگاه نیز حکم طلاق را صادر می‌کند. اگر راضی نباشد، دادگاه نیز نمی‌تواند اقدام به این کار کند. زیرا بخشیدن مهریه در عوض حکم طلاق، وجاهت قانونی ندارد.

تاثیر بخشیدن حق حضانت برای جلب رضایت مرد

بخشیدن حق حضانت، یکی دیگر از روش‌هایی است که زن می‌تواند برای جلب رضایت مرد انجام دهد. البته در صورتی که هیچ دلیل محکمه پسندی برای طلاق نداشته باشد.

زن می‌تواند از حق حضانت خود صرف‌نظر کند. از لحاظ قانونی نیز هیچ منعی برای این کار وجود ندارد.

مدت زمانی که مرد می‌تواند زن را طلاق ندهد

در خصوص اینکه اگر زن درخواست طلاق دهد و مرد راضی نباشد ، در صورتی که زن هیچ دلیل موجه‌ای برای طلاق گرفتن نداشته باشد و حتی با بخشیدن مهریه هم نتواند رضایت او را جلب کند، مرد می‌تواند تا هر زمان که بخواهد زن را طلاق ندهد زیرا در قانون هیچ مدت زمانی برای آن ذکر نشده است.

مهریه زن در صورت نارضایتی مرد از طلاق

مهریه حق شرعی و قانونی زن است که در هر شرایطی به او تعلق می‌گیرد. در واقع فقط دو مورد است که مهریه به زن تعلق نمی‌گیرد:

یکی در زمانی که عقد باطل بوده و رابطه جنسی نیز میان آن‌ها انجام نگرفته باشد.

دوم زمانی که عقد فسخ شود، بدون اینکه رابطه جنسی انجام شده باشد. در سایر موارد مهریه به زن تعلق خواهد گرفت.

• اگر زن حق طلاق داشته باشد، می‌تواند همان مقدار مهریه را که در وکالت‌نامه درج شده را بگیرید.
• اگر زن به دلیل عسر و حرج طلاق گرفته باشد، مقدار مهریه و یا بخشیدن آن را دادگاه تعیین می‌کند. البته زن می‌تواند پیشنهاد بدهد اما تصمیم نهایی با دادگاه است.
• چنانچه دلیل طلاق زن، یکی از شروط دوازده‌گانه باشد، زن خود درباره مقدار مهریه یا بخشیدن آن تصمیم می‌گیرد. در طلاق به دلیل شرایط دوازده‌گانه، دریافت مهریه برای زن راحت‌تر است و حتی می‌تواند مقدار بیشتری دریافت کند.
• اما در طلاق به دلیل کراهت زن، دادگاه تعیین می‌کند که آیا همه مهریه را باید ببخشید یا بخشی از آن را.
• چنانچه زن در دوران عقد باشد، می‌تواند با استناد به دلایل گفته شده، درخواست طلاق دهد. اگر زن در این دوران باکره باشد، نصف مهریه به او تعلق می‌گیرد. اگر غیر از این باشد، می‌تواند تمام مبلغ مهریه را مطالبه نماید.