Yield Farming یک روش جدید برای کسب پاداش از ذخیره ارزهای دیجیتالی است که از پروتکلهای نقدینگی مجاز استفاده میکنند. Yield Farming این امکان را به هر کسی میدهد که با استفاده از اکوسیستم غیرمتمرکز “Money Legos” ساخته شده در اتریوم، درآمد منفعل کسب کند. در نتیجه، عملکرد آن ممکن است نحوه ذخیره سرمایهگذاران در آینده را تغییر دهد. چون هنگامی که میتوانید از ذخیره خود درآمد کسب کنید چرا فقط آن را هودل (HODL) کنید؟
Yield Farming چیست؟
Yield Farming، که با نام Liquidity Mining نیز شناخته میشود، راهی برای تولید پاداش با استفاده از ذخیره ارزهای دیجیتال است. به زبان ساده، به معنای سپردهگذاری ارزهای دیجیتال و بدست آوردن پاداش از طریق آن است. به تعبیری، Yield Farming در موازات استیکینگ است. با این وجود، پیچیدگیهای زیادی در پس زمینه آن در جریان است. در بسیاری از موارد، این کار توسط کاربرانی که به نام فراهمکنندگان نقدینگی معروف هستند که بودجه به استخرهای نقدینگی اضافه میکنند، انجام میپذیرد.
اما استخر نقدینگی چیست؟ اساسا یک قرارداد هوشمند است که شامل سرمایهگذاری است. در ازای تامین نقدینگی در استخر، این استخرها به شما پاداش میدهند. این پاداش ممکن است از طریق هزینههای ایجاد کردن بسترهای زیرساختی دیفای یا منابع دیگری باشد. برخی از استخرهای نقدینگی پاداشهای خود را با استفاده از توکنهای مختلفی پرداخت میکنند. سپس این توکنهای پاداش ممکن است برای بدست آوردن پاداش در استخرهای نقدینگی دیگر سپرده شوند. در حال حاضر میتوانید ببینید که چگونه این استراتژی بسیار پیچیده به سرعت در حال رشد است. اما ایده اصلی این است که یک فراهمکننده نقدینگی سرمایه را به استخرهای نقدینگی واریز کند و در عوض پاداش گیرد.
Yield Farming معمولا با استفاده از توکنهای ERC-۲۰ در اتریوم انجام میشود و پاداشها نیز معمولا با استفاده از یک نوع توکن ERC-۲۰ پرداخت میشوند. البته ممکن است این رویه در آینده تغییر کند؛ چون در حال حاضر بیشتر فعالیتها در اکوسیستم اتریوم انجام میشود. البته ممکن است با پیشرفتهای بیشتر به برنامههای دیفای اجازه دهند تا در آینده در بلاکچینهای دیگر نیز استفاده شوند. به این معنا که آنها میتوانند بر روی زنجیرههای دیگر که از قابلیتهای قرارداد هوشمند پشتیبانی میکنند نیز استفاده شوند. کسانی که از Yield Farming استفاده میکنند معمولا برای پیدا کردن پاداش بیشتر، سرمایه خود را بین پروتکلهای مختلف، بسیار جابجا میکنند. در نتیجه، پلتفرمهای دیفای ممکن است از مشوقهای اقتصادی دیگری نیز برای جذب سرمایه بیشتر به بستر خود استفاده کنند. درست مانند صرافیهای متمرکز، نقدینگی نیز تمایل به جذب نقدینگی بیشتر دارد.
چه چیزی باعث پیدایش Yield Farming شد؟
علاقه شدید و ناگهانی به Yield Farming را شاید بتوان به راهاندازی توکن COMP که توکن حاکمیتی اکوسیستم مالی کامپوند است، نسبت داد. این توکنهای حاکمیتی به صاحبان آن توکن حق حاکمیت اعطا میکنند. اما چگونه میخواهید این توکنها را توزیع کنید اگر میخواهید شبکه تا حد امکان غیرمتمرکز باشد؟ یک روش معمول برای راه اندازی یک بلاکچین غیرمتمرکز توزیع این توکنهای حاکمیتی به صورت الگوریتمی و بااستفاده از مشوقهای نقدینگی است. این کار باعث جذب بیشتر فراهمکنندگان نقدینگی به فارم توکنهای جدید از طریق تزریق نقدینگی به آن پروتکل میشود.
با این وجود که توکن کامپوند Yield Farming را اختراع نکرده است اما، راهاندازی آن باعث افزایش محبوبیت این مدل توزیع توکن شده است. از آن زمان، سایر پروژه های دیفای برای جذب نقدینگی به اکوسیستمهای خود، از این طرح نوآورانه استفاده میکنند.
نحوه کار Yield Farming به چه صورت است؟
Yield Farming رابطه نزدیکی با الگویی به نام بازار ساز اتوماتیک دارد که به طور معمول، شامل ارائهدهندگان نقدینگی و استخرهای نقدینگی است. بیایید ببینیم که چگونه کار میکند.
ارائهدهندگان نقدینگی سرمایه خود را در استخر نقدینگی واریز میکنند. این استخر بازاری میسازد که در آن کاربران میتوانند وام بگیرند، قرضبگیرند یا توکنهای خود را مبادله کنند. برای استفاده از این بستر هزینههایی را باید پرداخت کرد که این هزینهها بین ارائهدهندگان نقدینگی با توجه به سهم خود در استخر نقدینگی تقسیم میشود. این پایه و اساس نحوه عملکرد یک بازار ساز اتوماتیک است. با این حال، پیادهسازیها میان این دو میتواند بسیار متفاوت باشند. ولی شکی نیست که ما رویکردهای جدیدی را مشاهده خواهیم کرد که پیادهسازیهای فعلی را بهبود دهد.
بالاتر از دریافت هزینهها، انگیزه دیگر برای اضافه کردن وجوه به استخر نقدینگی میتواند توزیع توکن جدید باشد.برای مثال ممکن است که خرید یک توکن در جای دیگری امکان پذیر نباشد و تنها از طریق تزریق نقدینگی امکان بدست آوردن آن وجود داشته باشد. یا ممکن است تنها با تامین نقدینگی در یک استخر خاص امکان بدست آوردن آن توکن وجود داشته باشد. قوانین توزیع همه به نحوه پیادهسازی خاص آن پروتکل بستگی دارند. نکته آخر این است که ارائهدهندگان نقدینگی براساس میزان نقدینگی که برای استخر ارائه میدهند، بازپرداخت دریافت میکنند.
وجوه واریزی معمولا به صورت استیبلکوین است، اما در تمامی پلتفرمها اینگونه نیست. برخی از متداولترین استیبلکوینهای مورد استفاده در دیفای عبارتند از: DAI، USDT، USDC، BUSD و چند کوین دیگر هستند. برخی از پروتکلها توکنهای مخصوص به خود را تولید میکنند که نشان دهنده توکنهای سپرده شده شما در سیستم است. به عنوان مثال، اگر توکن DAI را به کامپوند واریز کنید، توکن CDAI یا کامپوند DAI را دریافت خواهید کرد. اگر ETH را به کامپوند واریز کنید، CETH دریافت خواهید کرد. همانطور که تصور میکنید، پیچیدگیهای زیادی در این مورد وجود دارد. شما می توانید cDAI خود را به پروتکل دیگری که توکن خود را تولید میکند، واریز کنید که آن توکن تولید شده معادل cDAI شما را نشان دهد و این پروسه همینطور ادامه خواهد داشت. این زنجیرهها واقعاً میتوانند پیچیده باشند و دنبال کردن آنها واقعا دشوار است.
بازده Yield Farming چگونه محاسبه میشود؟
به طور معمول، بازده تخمینی Yield Farming به صورت سالانه محاسبه میشود. و به صورت برآورد بازدههایی است که میتوانید در طول یک سال انتظار داشته باشید. برخی از معیارهای متداول عبارتند از: نرخ درصد سالانه (APR) و درصد سالانه Yield یا (APY) . تفاوت بین آنها این است که APR در اکانتهایی که تحت تاثیر کامپوندینگ (compounding) باشد عمل نمیکند، در حالی که APY کار میکند (کامپوندینگ، در این حالت، به معنای سرمایهگذاری مجدد سود برای تولید سود بیشتر است). با این حال، توجه داشته باشید که APR و APY ممکن است به جای یکدیگر مورد استفاده قرار گیرند.
باید به خاطر داشته باشید که اینها فقط تخمین و پیشبینی هستند. حتی برآورد بازده دقیق پاداشهای کوتاه مدت نیز بسیار دشوار است. دلیل آن هم این است که Yield Farming کاملا رقابتی و پرسرعت است و میزان پاداشها میتوانند به سرعت در نوسان باشند. اگر یک استراتژی Yield Farming برای مدتی کار کند، بسیاری از کابران از این فرصت استفاده میکنند و وارد آن میشوند که این امر ممکن است بازدهی بالای آن را متوقف کند. از آنجا که APR و APY از میراث بازارهای دیگری هستند، دیفای ممکن است برای محاسبه بازده، نیازمند به یافتن معیارهای خاص خود باشد. با توجه به سرعت سریع دیفای، بازده تخمینی هفتگی یا حتی روزانه ممکن است برای اینکار کارآمدتر باشد.
آیا Yield Farming دارای ریسک است؟
Yield Farming ساده نیست. سودآورترین استراتژیهای آن بسیار پیچیده است و فقط برای کاربران باتجربه توصیه میشود. بهعلاوه اینکار برای کسانی که سرمایه زیادی دارند مناسبتر است. Yield Farming به آسانی که به نظر میرسد نیست و اگر نمیفهمید که چه کاری انجام میدهید، احتمالا پول خود را از دست خواهید داد. اما برای آگاهی از خطرات آن نکاتی دیگری را نیز باید درنظر بگیرید.
یکی از ریسکهای Yield Farming، قراردادهای هوشمند است. با توجه به ماهیت دیفای، بسیاری از پروتکلها توسط تیمهای کوچک و با بودجه محدود ساخته و توسعه داده میشوند که این می تواند خطر ناشی از اشتباهات در قراردادهای هوشمند را افزایش دهد. حتی در مورد پروتکلهای بزرگتر که توسط موسسات معتبر حسابرسی و توسعه داده شدهاند نیز، همیشه آسیبپذیری و اشکالات وجود دارند. و به دلیل غیرقابل تغییر بودن بلاکچین، این اشکالات میتواند به از دست دادن بودجه کاربر منجر شود. علاوه بر این، یکی از بزرگترین مزایای دیفای یعنی قابلیت سازگاری داشتن، نیز یکی از بزرگترین خطرات آن است. بیایید ببینیم که چگونه این مزیت بر Yield Farming تاثیر میگذارد.
پروتکلهای دیفای بدون مجوز خاصی در حال انجام هستند و میتوانند پیوسته با یکدیگر ادغام شوند. این بدان معنی است که کل اکوسیستم دیفای به شدت به هریک از بلوکهای خود وابسته است و این همان چیزی است که وقتی میگوییم این برنامهها ترکیب پذیر هستند و به راحتی میتوانند با هم کار کنند. پس چرا این یک ریسک است؟ زیرا اگر فقط یکی از بلوکها همانطور که در نظر گرفته شده عمل نکند، ممکن است کل اکوسیستم آسیب ببیند. این همان چیزی است که یکی از بزرگترین ریسکها را برای Yield Farming و استخرهای نقدینگی به همراه دارد. شما نه تنها باید به پروتکل که وجوه خود را به آن واریز می کنید، اعتماد کنید بلکه به سایر پروتکلهایی که ممکن است با آن مربوط باشند نیز باید اعتماد داشته باشید.
پلتفرمها و پروتکلهایی که میتوان در آنها به Yield Farming پرداخت
چگونه میتوانید از پاداشهای Yield Farming بهرهمند شوید؟ روش مشخصی برای انجام آن وجود ندارد. در حقیقت، استراتژیهای Yield Farming ممکن است در هر ساعت تغییر کند. هر پلتفرم و استراتژی، قوانین و ریسکهای خاص خود را خواهد داشت. اگر می خواهید این کار را شروع کنید، در ابتدا باید با نحوه کارکرد پروتکلهای نقدینگی غیرمتمرکز آشنا شوید.
ما ایده اولیه را میدانیم. شما وجوه را به یک قرارداد هوشمند واریز میکنید و در عوض پاداش میگیرید. اما پیادهسازی آن میتوانند بسیار متفاوت باشد. به این ترتیب و به طور کلی ایده خوبی نیست که کورکورانه سرمایه که به سختی بدست آوردید را واریز کنید و به سوددهی بالا امیدوار باشید. به عنوان یک قانون اساسی مدیریت ریسک، شما باید بتوانید کنترل سرمایهگذاری خود را حفظ کنید. پس به این سوال میرسیم که محبوبترین پلتفرمها برای Yield Farming چه هستند؟ البته این لیست به صورت کامل نیست و فقط مجموعه ای از پروتکلهای اصلی برای Yield Farming است.
Compound Finance
کامپوند یک بازار پول الگوریتمی است که به کاربران امکان گرفتن وام و قرض را میدهد. هرکسی که دارای کیفپول سازگار با اتریوم است، میتواند دارایی خود را به استخر نقدینگی کامپوند ارائه دهد و پاداش آن را بلافاصله بعد از آن کسب کند. نرخ سودها بر اساس عرضه و تقاضا به صورت الگوریتمی تنظیم میشوند. کامپوند یکی از پروتکلهای اصلی اکوسیستم Yield Farming است.
MakerDAO
میکر یک بستر اعتباری غیرمتمرکز است که از توکن DAI، که استیبلکوینی به صورت الگوریتمی و وابسته به USD است، پشتیبانی میکند. هرکس میتواند در میکر صندوقی را باز کند و در آنجا داراییهای وثیقهای مانند اتریوم، BAT ، USDC یا WBTC را سپرده کند. آنها می توانند توکن DAI را به عنوان بدهی در برابر این وثیقهای که سپرده کردهاند، بدست آورند. این بدهی که به مرور زمان افزایش پیدا میکند را به نام هزینه ثبات میشناسند، و نرخ آن توسط دارندگان توکن MKR تعیین می شود. ممکن است کسانی که از میکر استفاده میکنند توکنهای DAI ساخته شده در آن را برای Yield Farming در سایر پلتفرمها استفاده کنند.
Synthetix
Synthetix یک پروتکل دارایی مصنوعی است. این امکان را به همه میدهد تا توکن شبکه آن (SNX) یا اتریوم را به عنوان وثیقه سپرده کنند، و در برابر آن دارایی مصنوعی تولید کنند. اما سوال اینجاست که چه چیزی می تواند دارایی مصنوعی باشد؟ عملا هر چیزی که ارزش مالی قابل اطمینانی داشته باشد. این کار اجازه میدهد تا تقریبا هر دارایی مالی به پلتفرم Synthetix اضافه شود. Synthetix ممکن است در آینده انواع داراییها را برای Yield Farming استفاده کند.
Aave
Aave یک پروتکل غیر متمرکز برای اعطای وام و قرض گرفتن است. نرخ بهره در آن بر اساس شرایط فعلی بازار و به صورت الگوریتمی تنظیم میشود. وام دهندگان در ازای بودجه خود، توکنهای Aave دریافت میکنند. این توکنها بلافاصله پس از واریز، شروع به سوددهی میکنند. Aave همچنین امکان عملکرد پیشرفته دیگری مانند وامهای فلش را نیز فراهم میکند. به عنوان یک پروتکل وام دهی غیرمتمرکز، Aave به شدت توسط کسانی که Yield Farming میکنند، استفاده میشود.
Uniswap
Uniswap یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) است که پروتکل آن امکان تعویض توکنهای ناشناس را فراهم میآورد. ارائهدهندگان نقدینگی برای ایجاد بازار مقدار معینی از دو توکن را در این پروتکل واریز میکنند. سپس تریدرها میتوانند در استخرهای آن به مبادله بپردازند. در ازای تامین نقدینگی، ارائهدهندگان نقدینگی با توجه به میزان کارمزدهای داخل استخر پاداش دریافت میکنند. Uniswap به دلیل ماهیت خود یکی از محبوب ترین پلتفرمها برای مبادله توکنهای ناشناس است. که این امر میتواند برای استراتژیهای Yield Farming مفید باشد.
Curve Finance
Curve یک پروتکل مبادله غیرمتمرکز است که به طور ویژه برای تعویض کارآمد استیبلکوینها طراحی شده است. بر خلاف سایر پروتکلهای مشابه مانند Uniswap، به کاربران اجازه میدهد تا مبادلهای با ارزش بالا را با لغزش نسبتا کم انجام دهند. همانطور که تصور می کنید، با توجه به وفور تعداد استیبلکوینها در صحنه Yield Farming، استخرهای Curve بخش مهمی از زیرساختها را تشکیل میدهند.
Balancer
بالانسر یک پروتکل نقدینگی مشابه Uniswap و Curve است. با این حال، تفاوت اصلی در این است که استفاده از توکنهای متفاوتی با درصدهای مختلف در استخرهای نقدینگی آن امکان پذیر است. این امر به ارائهدهندگان نقدینگی اجازه میدهد به جای تخصیص ۵۰/۵۰ مورد نیاز در Uniswap ، استخرهای سفارشی بالانسر خود را ایجاد کنند. و درست مانند Uniswap، کسانی که نقدینگی وارد میکنند با توجه به کارمزد درون استخرها، پاداش دریافت میکنند. با توجه به انعطاف پذیری موجود در ایجاد استخر نقدینگی، بالانسر یک نوآوری مهم برای راهبردهای Yield Farming است.
Yearn.Finance
yearn.finance یک اکوسیستم غیر متمرکز خدمات وام مانند کامپوند و Aave است. هدف اصلی این پروتکل این است که با استفاده از یک الگوریتم بهینهسازی، سودآورترین سیستم وامدهی را پیدا کند. وجوه پس از سپردنگذاری در آن برای به حداکثر رساندن سود، به توکنهای yTokens تبدیل میشوند. yearn.finance برای کاربرانی که میخواهند پروتکل به طور خودکار بهترین استراتژی را برای آنها انتخاب کند، مفید است.
نتیجهگیری
Yield Farming بر روی فضای دیفای گسترده شده است و بسیاری از مردم را به خود جلب کرده است. و پیشبینی میشود که این ایده جذاب، جذب افراد به اتریوم در سالهای آینده را آسانتر کند. اما به یاد داشته باشید که این کار یک سرگرمی و بازی نیست. همانطور که اریک کانر (Eric Conner) یکی از حامیان سرسخت اتریوم گفته است که:
Yield Farming دارای خطرات نقد شدن و ریسکهای مربوط به قراردادهای هوشمند است، پس هرگز نباید با پولی که مایل نیستید از دست بدهید در پروتکلی که در ابتدای راه خود قرار دارد، وارد شوید.
کنجکاو باشید، اما بی پروا نباشید. Yield Farming بسیار جدید است و به هیچ کجا نمیرود، بنابراین نیازی به عجله نیست.