اتریوم (Ethereum) یک پلتفرم بسیار محبوب است که برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) استفاده می‌شود. اما در سال‌های اخیر، روی آوردن زیاد مردم به این حیطه باعث شده است که شبکه به حالت اشباع برسد. این مساله باعث شده کارمزد معامله‌ها به شدت افزایش پیدا کند که در نتیجه باعث ازدحام بیش از اندازه این شبکه شده است.
در حالی که برخی افراد بر این باورند که بهترین روش برای مقیاس‌پذیری اتریوم اصلاحات و به‌روزرسانی‌های داخلی است، اما برخی دیگر در عوض، مسیرهای مختلفی را دنبال می‌کنند که به‌عنوان راه‌حل‌های لایه دوم شناخته می‌شوند. اگرچه این راهکارها از نظر شکل و عملکردشان به‌طور قابل توجهی متفاوت هستند، اما یکی از این راه‌حل‌ها، که به آربیتروم شناخته می‌شود، به‌دلیل ارائه یک راه‌حل نوآورانه، جریان جدید قابل توجهی را آغاز کرده است.
بررسی راه‌حل لایه دو آربیتروم
آربیتروم یک راه‌حل لایه دو است که برای بهبود قابلیت‌های قراردادهای هوشمند اتریوم طراحی شده است. این روش، سرعت و مقیاس‌پذیری آنها را افزایش می‌دهد، در حالی‌که ویژگی‌های جدیدی را به حریم خصوصی برای راه‌اندازی اضافه می‌کند.
این پلتفرم به‌گونه‌ای طراحی شده است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد به‌راحتی قراردادهای ماشین مجازی اتریوم (EVM) اصلاح نشده و تراکنش‌های اتریوم را روی لایه دوم اجرا کنند، در حالی که هنوز از امنیت عالی لایه اول اتریوم بهره‌مند هستند.
این پلتفرم برای برطرف کردن برخی از کاستی‌های قراردادهای هوشمند مبتنی بر شبکه اتریوم ساخته شده است. از جمله ضعف کارایی و هزینه‌های اجرایی بالا که تجربه کاربران دومین شبکه بلاک چین بازار را ناخوشایند کرده و انجام تراکنش را به یک کار گران قیمت تبدیل می‌کند.
راه‌حل لایه دو آربیتروم از تکنیکی استفاده می‌کند که با نام رول‌آپ‌ها شناخته می‌شوند. این راهکار تعداد زیادی از تراکنش‌ها را که روی زنجیره اصلی اتریوم قرار دارند در یک بلاک جمع می‌کند و آنها را در لایه ۲ با هزینه کمتر و مقیاس‌پذیری بالاتر اجرا می‌کند و کماکان نیز از اتریوم برای ایجاد اطمینان از نتیجه درست استفاده می‌کند. این فرآیند به کاهش بار محاسباتی و ذخیره‌سازی زنجیره اصلی اتریوم کمک می‌کند و کلاس‌های جدید قدرتمند DApps مبتنی بر لایه دو را امکان‌پذیر می‌کند.
پروتکل‌های لایه دو چیست؟
همانطور که از نام آنها پیداست، پروتکل های لایه ۲ نوعی چارچوب هستند که به عنوان یک لایه دوم بر روی بستر اصلی بلاک چین (معروف به لایه ۱) عمل می‌کنند. راهکارهای لایه دو برای بهبود عملکرد زنجیره لایه یک طراحی شده‌اند و مواردی مانند مقیاس‌پذیری یا تقویت قابلیت‌های قرارداد هوشمند را عملیاتی می‌کنند.
در حال حاضر شرکت Offchain Labs که در نیویورک مستقر است در حال ساخت محصول آربیتروم و همچنین مجموعه کاملی از راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری است. این ابتکار توسط اد فلتن، استیون گلدفدر و هری کالودنر، بنیان‌گذاران آزمایشگاه‌های Offchain پیش می‌رود. اد یک استاد دانشگاه است، استیون دکترای خود را دریافت کرده است و هری یک دانشجوی دکترا در دانشگاه پرینستون است. هر سه متخصص بلاک چین و علاقه‌مند به گسترش بیشتر قدرت ارزهای دیجیتال هستند.
آربیتروم چگونه کار می‌کند؟
آربیتروم نوعی فناوری است که زیرمجموعه راهکارهای optimistic rollup قرار دارد. این فناوری با ارسال پیام بین قراردادهای هوشمند در زنجیره اصلی اتریوم و آن‌هایی که در لایه دوم آربیتروم قرار دارند، به قراردادهای اتریوم امکان مقیاس‌پذیری می‌دهد. بسیاری از پردازش‌های معامله در لایه دوم انجام شده و نتایج حاصل از آن در زنجیره اصلی ثبت می‌شود و در نتیجه سرعت و کارایی به‌شدت بهبود می‌یابد به همین دلیل است که این راه‌حل لایه دو آربیتروم می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد.
optimistic در این فناوری به این معناست که هر فرد اعتبارسنج قادر به ارسال بلوک جمع‌آوری و تأیید اعتبار بلوک‌های دیگر است. در حالی‌که اصطلاح rollup برای توصیف چگونگی استفاده از اطلاعات عمومی برای بازسازی تاریخچه کامل زنجیره، از یک لاگ بهینه از اتفاقات استفاده می‌شود. پروتکل آربیتروم تضمین می‌کند که کد به درستی اجرا می‌شود (یعنی همانطور که در نظر گرفته شده است) تا زمانی که اعتبارسنج صادق باشد و به شبکه کمک کند تا در برابر تبانی و سایر اشکال حمله مقاومت کند.
نسخه‌های آتی Arbitrum، همچنین دارای دو حالت دیگر هستند: کانال‌ها و زنجیره‌های جانبی AnyTrust
همانند بسیاری از بلاک چین ها، نودهای منفرد می‌توانند شرکت در زنجیره آربیتروم را انتخاب کنند. نودهای اعتبارسنج در مشاهده وضعیت زنجیره نقش دارند و نودهای کامل به تجمیع تراکنش‌های لایه یک کمک می‌کنند. تجمیع کنندگانی که معاملات را به زنجیره لایه یک ارسال می‌کنند، به عنوان پاداش اتر دریافت می‌کنند، در حالی که بقیه هزینه‌های معامله بین سایر شرکت‌کنندگان شبکه – مانند اعتبارسنج‌ها – توزیع می‌شود.
آربیتروم یک مرحله چالش برای بلوک‌ها معرفی می‌کند، که مطمئن می‌شود اعتبارسنج‌های صحت یک بلوک را بررسی کنند و اگر معتقدند اشتباه است، یک «چالش» صادر کنند. اگر نادرست بودن بلوک یا غیرقابل توجیه بودن چالشی ثابت شود، دارایی اعتبارسنج خاطی مصادره می‌شود. این باعث می‌شود که اعتبارسنج‌ها همیشه منصفانه عمل کنند وگرنه باید آماده عواقب آن باشند.
این پلتفرم همچنین دارای ماشین مجازی خاص خود است که ماشین مجازی آربیتروم (AVM) نامیده می‌شود. این محیط اجرای قراردادهای هوشمند آربیتروم است و بالاتر از EthBridge وجود دارد. قراردادهای هوشمند سازگار با اتریوم به‌طور خودکار ترجمه می‌شوند تا در AVM اجرا شوند.
چه چیزی راه‌حل لایه دو آربیتروم را منحصربه‌فرد می‌کند؟
این پروژه به‌گونه‌ای طراحی شده است که توسعه‌دهندگان بتوانند با استفاده از پلتفرمی با کاربرد آسان، قراردادهای هوشمند سازگار با اتریوم بسیار کارآمد و مقیاس‌پذیر را راه‌اندازی کنند.
اما این اولین پلتفرمی نیست که به دنبال غلبه بر محدودیت‌های اتریوم است، حداقل دوازده راه‌حل دیگر وجود دارد که به دنبال ارائه عملکردهای مشابه هستند. بنابراین چه چیزی راه‌حل لایه دو آربیتروم را از بقیه جدا می‌کند؟ خب، آربیتروم دارای چندین ویژگی متمایز است، از جمله:
سازگاری بالا با ماشین مجازی اتریوم
آربیتروم به‌عنوان یکی از سازگارترین موارد جمع‌آوری EVM شناخته می‌شود. در سطح بایت کد با ماشین مجازی اتریوم سازگار است و هر زبانی که بتواند با EVM کامپایل کند بصورت پیش‌فرض کار می‌کند؛ مانند Solidity و Vyper. این امر توسعه را آسان می‌کند، زیرا نیازی نیست که توسعه‌دهندگان قبل از ساختن آربیتروم با زبان جدیدی درگیر شوند.
ابزار قوی توسعه‌دهنده
تیم پشتیبان Arbitrum در تلاش هستند تا موانع ورود به هنگام ساختن راه‌حل لایه دوم خود را به حداقل برسانند. به‌همین ترتیب، آنها اسناد توسعه‌دهنده کاملی را برای آربیتروم تولید کرده‌اند و توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از ابزار موجود برای اتریوم شروع به کار کنند. نیازی به بارگیری موارد خاص آربیتروم مانند پلاگین‌ها، یا کامپایلرهایی مانند Hardhat یا Truffle نیست.
هزینه‌های کم
به عنوان یک راه‌حل مقیاس‌گذاری راه‌حل لایه دو آربیتروم، فقط برای افزایش توان معاملات اتریوم طراحی نشده است، بلکه هزینه‌های معامله را نیز کاهش می‌دهد. به لطف فناوری رول‌آپ بسیار کارآمد، آربیتروم قادر است هزینه‌های خود را فقط به کسری از آنچه در اتریوم وجود دارد کاهش دهد، در حالی‌که هنوز انگیزه کافی را برای اعتبارسنج‌ها فراهم می‌کند.
راه‌اندازی منصفانه راه‌حل لایه دو آربیتروم
آربیتروم از اکتبر چندین شبکه آزمایشی اجرا کرده و در حال حاضر از طریق شبکه اصلی برای توسعه‌دهندگان فعال است. بر خلاف بسیاری دیگر از راه‌حل‌های مقیاس‌گذاری لایه دو، آربیتروم توکن کاربردی بومی برای خود ندارد، از این رو اصلا فروش توکن وجود نداشت.
علاوه بر این، همه توسعه‌دهندگان علاقه‌مند به این موضوع قبل از باز شدن درهای آربیتروم به روی عموم مردم وقت خواهند داشت که دست به کار شوند. آربیتروم اخیرا متعهد شده است که قبل از باز کردن آربیتروم، حداقل به مدت ۲ هفته از زمان توسعه، به همه تیم‌های توسعه‌دهنده متقاضی ساخت شبکه اصلی، که بیش از ۲۵۰ تیم هستند، فرصت بدهد.
تفاوت آربیتروم با سایر رول‌آپ‌ها
به طور کلی راهکارهای رول‌آپ به دو دسته Zk rollups و optimistic تقسیم می‌شوند. آربیتروم جزو optimistic رول‌آپ‌ها است که از EVM پشتیبانی می‌کنند و پروژه‌ها از این طریق راحت‌تر می‌توانند از لایه ۱ به لایه ۲ مهاجرت کنند اما از آن‌جایی که آربیتروم یک پروتکل off-chain است امنیت کمتری دارد. از سوی دیگر Zk رول‌آپ‌ها امنیت بیشتری را فراهم می‌کنند.
همکاری‌های آربیتروم
راه‌حل لایه دو آربیتروم در حال حاضر با طیف گسترده‌ای از برنامه‌های غیرمتمرکز اتریوم، از جمله Uniswap ،DODO، Sushi و ده‌ها پروژه دیگر کار می‌کند. آربیتروم قصد دارد به لایه ۲ پیش فرض برای کاربران و توسعه‌دهندگان اتریوم تبدیل شود. صرافی OKEx اخیراً اعلام کرده است که برای جلوگیری از هزینه‌های بالای گس، از واریز مستقیم و برداشت از آربیتروم برای کاربران خود پشتیبانی می‌کند. طبق گفته آربیتروم بیش از ۱۵۰ پروژه درخواست دسترسی روزانه به آربیتروم را داده‌اند.
پیاده‌سازی یونی سواپ ۳ در آربیتروم
نتایج نظرسنجی ای که در snapshotانجام شده نشان می‌دهد که تاکنون ۴۶ میلیون و ۶۰۰ توکن یونی‌سواپ به استقرار قراردادهای نسخه سوم این صرافی در آربیتروم رای مثبت داده‌اند و حدود ۳۰۸ هزار توکن نیز مخالف این کار بوده‌اند.
هایدن آدامز بنیان‌گذار یونی‌سواپ در واکنش به این نظرسنجی اعلام کرده که اگر امکان این کار فراهم شود نسخه سوم این صرافی در آربیتروم پیاده‌سازی خواهد شد و این صرافی از جامعه خود حمایت خواهد کرد. پیشنهاد دهنده این طرح، کاربری با نام andy8052 بود. این کاربر معتقد بود عدم استقرار یونی سواپ ۳ در شبکه‌های جدید و در حال رشدی همچون آربیتروم و متیک باعث می‌شود یونی سواپ در رقابت با صرافی‌های دیگر ناکام بماند.
پس از این نظرسنجی، آزمایشگاه یونی سواپ در تاریخ ۴ ژوئن اعلام کرد که در پاسخ به نظر جامعه خود، ورژن سوم یونی‌سواپ در آربیتروم مستقر شده‌اند. آنها اعلام کردند که در حال حاضر این امکان برای توسعه‌دهندگان فعال شده و به زودی برای همه کاربران فعال خواهد شد.
همکاری آربیتروم و اتراسکن
Offchain Labs در پستی اعلام کرد که با نزدیک‌شدن به موعد راه‌اندازی نسخه‌ی بتای آربیتروم، ما برخی از پروژه‌های زیرساختی و فوق العاده خود را اعلام خواهیم کرد؛ پروژه‌هایی که می‌توانند به اکوسیستم آربیتروم بپیوندند. هدف ما تکرار تجربه شبکه اصلی اتریوم و اطمینان از این است که بهترین زیرساخت‌های اتریوم در دسترس کاربران آربیتروم قرار خواهد گرفت. پیش از این اعلام شده بود که Alchemy پلتفرم توسعه‌دهنده محبوب خود را به آربیتروم خواهد آورد. آربیتروم در جدیدترین همکاری خود، قرار است با اتراسکن نیز کار کند.
یکی از مهمترین ابزارها هم برای توسعه دهندگان و هم برای کاربران نهایی ، جستجوگر بلاک است و می توان گفت Etherscan در نوع خود بی نظیر است. اتراسکن در حال ساخت یک جستجوگر برای آربیتروم است و احتمالا تا پایان ماه جولای آماده می‌شود. با ساخت این ابزار، کاربران آربیتروم از همه ویژگی هایی اتراسکن و همچنین برخی ویژگی‌های سفارشی که به جستجوی تعاملات بین لایه اول و دوم میپردازد دسترسی خواهند داشت.
همکاری با Alchemy
همانطور که اشاره شد همکاری آربیتروم با Alchemy یکی از اولین همکاری‌های این پروژه بود. همزمان با راه‌اندازی آٰربیتروم، آزمایشگاه Offchain با پلتفرم توسعه‌دهنده Alchemy همکاری‌ای را برای کمک به توسعه‌دهندگان شروع کرد تا به راحتی از شبکه نهایت استفاده را ببرند.
Alchemy 70 درصد از برنامه‌های برتر اتریوم و بیش از ۳۰ میلیارد دلار معاملات درون‌زنجیره‌ای را سرویس‌دهی می‌کند. این پلتفرم در ماه مارس نیز از همکاری مشابه با بلاکچین Flow Dapper Labs ‘ خبر داده بود. Alchemy با Dapper ، OpenSea ، Aave و غیره کار می‌کند. مایکل گارلند مدیر محصولات Alchemy در این باره می‌گوید: هزینه‌های بالای گس و استخراج کند معاملات بزرگ‌ترین چالش برای توسعه دهندگان و کاربران اتریوم بوده است. فناوری لایه ۲ آٰبیتروم یک راه‌حل بلند مدت را ارائه می‌دهد.
انتقادها به آربیتروم
با وجود محبوبیت آربیتروم برخی از منتقدان گفته‌اند که آربیتروم شروع چندان جالبی نداشته و تاکنون در جذب برخی از مهمترین پروتکل‌های حوزه دیفای چندان موفق عمل نکرده است.
در همین رابطه اکانت رسمی Curve Finance در توییتر از اینکه پیشنهاد همکاری آنها مورد توجه آربیتروم قرار نگرفته ابراز ناخشنودی کرده بودند. آنها گفته‌اند با اینکه ما جزو سرآمدان لگو پول (بستری برای ساخت محصولات و ارائه‌ی خدمات دیفای) هستیم و دائما در حال تلاش برای برقرار ارتباط با Offchain Labs بوده‌ایم اما در نهایت آنها ما را در نظر نگرفتند. همچنین همکاری یونی‌سواپ با آٰبیتروم مباحثی را شکل داده است. با اینکه یونی‌سواپ پیش از این متعهد شده بود که از راهکار Optimism استفاده کند اما نظر و رای جامعه یونی‌سواپ آنها را بر آن داشت تا به سمت آٰربیتروم بروند.
