صندوق شاخصی یکی از انواع صندوقهای سرمایهگذاری هستند که هدف آنها نزدیکی به یکی از
بازارهای سرمایه است؛ صندوقهای شاخصی سعی دارند خودشان را به شاخص بورس نزدیک کنند
و میتوانند هر شاخصی که مناسب میدانند را در نظر بگیرند اما بیشترین شاخصی که مورد استقبال
قرار میگیرد شاخص بازار بورس است.
آکادمی دانایان به بررسی این صندوق، جزئیات و نحوهی عملکرد آن پرداخته است.
صندوق مبتنی بر شاخص، منابع خود را بر پایه الگوی تعیین شده برای یکی از شاخص های موجود
در بازار سرمایه گذاری می کنند، این صندوقها همچنین تلاش می کنند تا بازدهی خود را هم با یکی
از شاخصهای بورس تطبیق کنند.
نظریه شکلگیری صندوق مبتنی بر شاخص از بازارکارا الگوبرداری شده است، در این صندوقها
فقط زمانی خرید و فروش سهام ضرورت مییابد که پولی به واسطه ی ورود سرمایه گذار جدید اضافه
یا به دلیل خروج یک سرمایه گذار کم شود.
اگر انتظارات و اطالعات همه ی مشارکت کنندگان در این بازار به خوبی توسط قیمت ها منعکس شود،
تغییر قیمت ها غیرقابل پیش بینی است، لذا نمی توان بدون متحمل شدن هزینه و ریسک اضافی بازده
بالاتری از شاخص بازار به دست آورد.
صندوقهای شاخصی مانند صندوقهای سرمایهگذاری مشترک
صندوقهای شاخصی مانند صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، متفاوت عمل می کنند؛ ارزش یک
صندوق تا پایان روز معاملاتی که این ارزش خالص دارایی ارزیابی می شود، محاسبه نمیشود. در
این مرحله صندوق تمامی سفارشات معامالتی داده شده در طول روزکاری را پردازش می کند.
آیا صندوقهای شاخصی بهتر از سهام هستند؟
به عنوان یک قاعده کلی، سرمایهگذاری صندوقهای شاخص بهتر از سرمایهگذاری در سهام فردی
است، زیرا هزینهها را پایین نگه می دارد نیاز به مطالعه مداوم گزارشهای سود از شرکتها را از
بین میبرد و تقریبا به طور قطع به متوسط بودن منجر میشود که بسیار ارجح است بر از دست
دادن پولی که به سختی در یک سرمایهگذاری بد به دست آوردهاید.
این صندوق مناسب چه افرادی است؟
این شاخص بیشتر مناسب افرادی است که زمان یا دانش کافی برای معاملات مستقیم در بازار بورس
را ندارند و معمولا برای اشخاص تازه واردی که به دنبال ریسک کمتر و معاملات مطمئنتر هستند
بهترین گزینه است، به عبارتی این صندوق مناسب افراد ریسکگریز است.
ترکیب داراییهای صندوق صندوق مبتنی بر شاخص
ترکیب داراییهای صندوق سرمایه گذاری شاخصی به دو قسم سهام شاخص ساز بازار و اوراق
قرضه و سپردههای با درآمد ثابت که بیشتر سرمایهگذاری صندوقهای شاخصی بر روی اوراق
بهادار بازار بورس است.
ترکیب داراییهای هر صندوق سرمایهگذاری نشان دهنده استراتژی آن صندوق است. از این جهت
صندوقهای شاخصی بسیار شبیه به صندوقهای سهامی هستند. تنها تفاوت ترکیب دارایی
صندوقهای سهامی و شاخصی در انتخاب سهام شرکتها است.
چگونه از صندوقهای شاخص سود بهدست میآید؟
صندوقهای شاخص با کسب بازده درآمد کسب می کند آنها به گونهای طراحی شدهاند که با بازده
شاخص بازار سهام خود مطابقت داشته باشند، شاخصی که به اندازهی کافی متنوع است تا از
ضررهای عمده جلوگیری کند و عملکرد خوبی داشته باشد.
صندوقهای شاخص عملکردشان بسیار خوب است به خصوص زمانی که کارمزدهای پایین در نظر
گرفته میشود.
صندوقهای سرمایهگذاری و صندوقهای شاخصی
صندوقهای سرمایهگذاری به طور فعال توسط مدیران صندوقی که سرمایه گذاریهای مختلف وجود
دارد مدیریت میشود و هدف آنها شکست دادن بازار است در حالی که هدف صندوقهای شاخص
صرفا مطابق با عملکرد بازار است و صندوقهای شاخصی نیازی به مدیریت روزانه انسانی ندارند.
مزایا صندوقهای شاخصی
وقتی صحبت از صندوقهای شاخصی میشود، هزینه یکی از مهمترین عوامل در بازده کل است و
یکی از بزرگترین مزایای این صندوقها سرشکن شدن هزینههای سبدگردانی و مدیریت صندوق
است؛ این صندوق چون بر مبنای شاخص پیشروی میکند نیازی به برنامهریزی و مدیریت خاصی
ندارد در نتیجه تا حد زیادی در هزینهها صرفهجویی میشود.
زمانی که بازار بورس در شرایط خوبی است این صندوقها چون مبتنی بر شاخص هستند سودهای
خوبی را نصیب سرمایه گذاران میکند.
در صندوقهای مبتنی بر شاخص نقش مدیریت حذف خواهد شد و تمام تصمیمات بر طبق نزدیکی بر
شاخص مبنا میباشد.
سرمایهگذاری در یک صندوق شاخص ریسک کمتری نسبت به مالکیت چند سهام جداگانه دارد؛ از
لحاظ ریسک شبیه به صندوقهای مختلط است یعنی ریسک کمتری از صندوقهای سهامی و بیشتر
از صندوقهای با درآمد ثابت دارند.
صندوقهای شاخصی، سهام یا اوراق قرضه خود را به اندازهی صندوقهایی که به طور فعال مدیریت
میشوند تغییر نمیدهند.
این صندوقها تقسیم سود دورهای ندارند سرمایه گذار تنها از اختلاف قیمت خرید و فروش واحدهای
سرمایهگذاری سود میبرند.
صندوقهای شاخصی مانند صندوقهای قابله معامله در بورس ETF معامله میشوند. صندوقهای
سرمایهگذاری متشکل از سهام و سایر اوراق هستند که خود مانند تک سهم در بورس داد و ستد
میشوند.
ضمانت نقدشوندگی
منظور از نقدشوندگی این است که یک دارایی قابلیت تبدیل سریع به وجه نقد را داشته باشد.
هر یک از صندوق های شاخصی ضمانت یک شرکت، نهاد یا واسط مالی را پشتوانه خود دارد.این
ضمانت باعث می شود تا سرمایه گذاران این صندوق ها از بابت نقدشوندگی واحدهای خود اطمینان
خاطر داشته باشند.
معایب صندوقهای شاخصی
این صندوق به نسبت صندوقهای دیگر انعطاف پذیری کمتر نسبت به نوسانات بازاری دارد و همین
امر ممکن است منجر به ضرر برای سرمایه گذاران شود.
تفاوت صندوقهای شاخصی و صندوقهای سهامی
صندوقهای شاخصی خیلی شبیه به صندوقهای سهامی است و تفاوت این دو با هم در انتخاب سهام
شرکتها است، صندوقهای شاخصی با انتخاب سهام شرکتهای بزرگ و صندوقهای سهامی هر
نوع سهامی را که منجر به سود شود انتخاب میکنند.
صندوق شاخصی میزان تاثیر سهام بر روی شاخص را در نظر میگیرند و بیشتر فعالیتشان بر مبنای
خرید سهام شاخص بازار میباشد و مابقی فعالیاتشان به خرید سپردههای با درآمد ثابت، اوراق قرضه
و … سرمایهگذاری میکنند در حالی که صندوقهای سهامی توجه کمی به شاخص بازار دارند و فقط
سهامی را مورد توجه قرار میدهند که سودده باشد.
جمع بندی
صندوق سرمایهگذاری شاخصی بدون توجه به وضعیت بازار از شاخص معیار خود پیروی
میکند؛ صندوقهای شاخصی را به عنوان سرمایهگذاریهای برتر نسبت به سهام فردی میدانند.
صندوقهای سرمایهگذاری مبتنی بر شاخص ممکن است سالها عملکرد ضعیفی داشته باشند و پول
خود را از دست بدهد، اما احتمال اینکه این صندوق همه چیز را از دست بدهد بسیار کم است.
به طور خلاصه صندوقهای شاخصی یک پرتفوی بورسی است که از روند یک شاخص بازار یا
اوراق بهادار معین پیروی می کند، که تعدادی از بخش های یک بازار را نشان میدهد و در معرض
دید همه جانبهای بر چندین بازار قرار می دهد. از آنجا که عملکرد بر اساس روندهای متوسط بازار
است، صندوقهای شاخصی به عنوان نوعی سرمایهگذاری غیرفعال در نظر گرفته میشوند.