تقسیم سود همیشه یکی از نکات جذاب برای شرکت بورسی و سهامداران آن بوده است. در این مقاله به بررسی تغییرات قیمت بعد از افزایش سرمایه می پردازیم. یکی از ویژگی‌های مثبت بورس و بازار سرمایه، شفافیت آن است. هر شرکتی که در این بازار فعالیت دارد باید سالانه یک مجمع تشکیل دهد، درباره عملکرد یک‌ساله خود گزارشی ارائه کند و در مورد مسائلی مانند تقسیم سود تصمیم بگیرد. قیمت سهام بعد از تقسیم سود تغییر میکند و این مسئله روی تصمیماتی که سهامداران می‌گیرند تأثیر خواهد گذاشت. معمولاً سهامداران ترجیح می‌دهند هر چه زودتر بازده نقدی سرمایه‌گذاری یا dividend gain را دریافت کنند و مدیران شرکت‌ها می‌خواهند سودها را برای تأمین نقدینگی و اجرای طرح‌های مختلف نزد خود نگه دارند.
تقسیم سود نقدی چه تأثیری بر قیمت سهم می‌گذارد؟
قبل از این‌که تأثیر تقسیم سود نقدی بر قیمت سهام را بررسی کنیم، لازم است با مفهوم سود سهام یا سود نقدی آشنا شویم و ببینیم چه شرکت‌هایی بیشترین سود را به سهامداران خود می‌دهند.
تقسیم سود نقدی چیست؟
همان‌طور که اشاره کردیم شرکت‌های حاضر در بورس موظفند در پایان هر سال مالی یک مجمع سالیانه برگزار و گزارشی از عملکرد خود منتشر کنند. نماد بورسی یک یا دو روز قبل از تشکیل جلسه مجمع، متوقف می‌شود و تا زمان بازگشایی، امکان خرید و فروش سهام آن نماد وجود نخواهد داشت.
این گزارش‌ها از طریق وب‌سایت کدال در دسترس عموم خواهند بود. در مجمع سالیانه در مورد تقسیم سود هم بحث و گفت‌وگو صورت می‌گیرد. البته ممکن است هیچ‌گونه سودی وجود نداشته باشد و شرکت با زیان مواجه شده باشد.
با فرض وجود سود، دو نوع تصمیم‌گیری وجود دارد:
• تقسیم سود بیشتر برای جلب رضایت مشتریان
• نگه داشتن درصد بیشتری از سود برای توسعه دادن شرکت
رویکردی که در نهایت انتخاب می‌شود تا حدود زیادی به وضعیت، شرایط و سابقه شرکت بستگی دارد. ممکن است عملکرد شرکت در یک سال مالی موفق بوده و منجر به سود شده باشد؛ اما در نهایت تصمیم بگیرند سودی را در میان سهامداران تقسیم نکنند و آن مبلغ را برای توسعه طرح‌های شرکت به کار ببرند.
دو نوع کلی از شرکت‌ها در بازار بورس فعال هستند: شرکت‌های رشدی و شرکت‌های ارزشی.
شرکت‌های رشدی در مسیر رشد و توسعه قرار دارند. درآمدهای این شرکت‌ها نسبت به گذشته در حال افزایش است و انتظار می‌رود روند رو به رشد خود را ادامه دهند. شرکت‌های ارزشی وضعیت جایگاه خود را در بازار تثبیت کرده‌اند و سودآوری مناسبی دارند. معمولاً شرکت‌های رشدی درصد بیشتری از سود سهام را نزد خود نگه می‌دارند تا بتوانند نقدینگی لازم را برای طرح‌ها و پروژه‌های جدید تأمین کنند و به رشد خود ادامه دهند.
برعکس، شرکت‌های ارزشی در وضعیت تثبیت‌شده‌ای هستند و سوددهی خوبی دارند. آن‌ها می‌خواهند با تقسیم سود بیشتر، سهامداران خود را راضی نگه دارند.
تأثیر پرداخت سود نقدی بر قیمت سهام چیست؟
اگر تصمیم مجمع مبنی بر تقسیم سود نقدی باشد، نماد شرکت موردنظر بدون محدودیت ۵ درصدی دامنه نوسان باز می‌شود؛ اما قبل از آن، مبلغ سود از قیمت هر سهم کم می‌شود. درواقع آخرین قیمت سهام را در روز قبل از مجمع در نظر می‌گیرند و سود را از آن کسر می‌کنند. برای مثال اگر قیمت هر سهم روز قبل از مجمع ۲۰۰ تومان بوده و در مجمع ۲۰ تومان سود به ازای هر سهم تصویب شود، قیمت سهام در روز بازگشایی ۱۸۰ تومان خواهد بود.
در مرحله بعدی، قیمت را میزان عرضه و تقاضا مشخص خواهد کرد و محدودیت نوسان هم وجود ندارد. هر چه تمایل به فروش بیشتر باشد، قیمت کمتر می‌شود و هر چه خریداران بیشتری وجود داشته باشند، قیمت افزایش می‌یابد.
سود نقدی سهام به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
هر کسی که در زمان برگزاری مجمع، سهام در اختیار داشته باشد، مشمول سود خواهد شد. تفاوتی ندارد که یک روز قبل از مجمع سهم را خریده‌اید یا از مدت‌ها قبل روی سهام آن شرکت سرمایه‌گذاری کرده‌اید. سود به ازای هر سهم تقسیم می‌شود و هر شخصی که سهام بیشتری داشته باشد، سود بیشتری خواهد برد.
سود سهام چه زمانی در اختیار سهامداران قرار می‌گیرد؟
هر شرکت تا ۸ ماه پس از برگزاری مجمع فرصت دارد سود نقدی را در میان سهامداران تقسیم کند. اطلاعات مربوط به زمان‌بندی پرداخت و جزئیات دیگر را می‌توانید در وب سایت کدال مشاهده کنید. بدیهی است که هر چه زمان پرداخت سود کوتاه‌تر باشد، سهامداران راضی‌تر خواهند بود و تمایل به خرید سهم بیشتر می‌شود.
خرید سهام قبل از مجمع
با توجه به مواردی که گفته شد، ممکن است برایتان سؤال پیش بیاید که قبل از مجمع سهم بخریم یا نه؟ درواقع در مجمع عادی سالیانه شرکت کنیم یا خیر؟
پاسخ این سؤال کاملاً به استراتژی معاملاتی خودتان بستگی دارد. کسانی که برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت دارند و با نوسان‌گیری خرید و فروش می‌کنند، معمولاً در مجمع شرکت نمی‌کنند. افرادی که استراتژی معاملاتی خود را برای مدت طولانی‌تری تنظیم کرده باشند، تمایل بیشتری به خرید سهام قبل از مجمع دارند. در هر صورت، قبل از تصمیم‌گیری، لازم است موارد زیر را در نظر داشته باشید:
• نسبت سود نقدی به سود هر سهم: این نسبت نشان می‌دهد مجمع تصمیم گرفته چه مقدار از سود را در میان سهامداران تقسیم کند. طبیعت هر چه سود بیشتری تقسیم شود، سهم، جذابیت بیشتری خواهد داشت.
• نسبت p/e بعد از تقسیم سود: اگر نسبت p/e بعد از مجمع کمتر از رقم این نسبت قبل از مجمع باشد، یعنی می‌توان انتظار داشت سهم رشد کند.
• تاریخ واریز سود: گفتیم که یک فرصت ۸ ماهه برای واریز سود در نظر گرفته شده است. طبیعت هر چه این مدت کوتاه‌تر باشد، زودتر به سرمایه خود دسترسی خواهید داشت.
• شرایط کلی بازار: جو کلی حاکم بر بازار را باید در همه تصمیم‌گیری‌های خود لحاظ کنید. اگر جو مثبت و بازار پررونق باشد، احتمال افزایش قیمت بعد از مجمع بیشتر خواهد بود و رکود بازار هم تا حدی روی میزان رشد سهم‌ها تأثیر می‌گذارد.
جمع‌بندی
جزئیات مربوط به قیمت سهام بعد از تقسیم سود را با هم بررسی کردیم. هر شرکتی که در بورس حضور دارد، باید پس از پایان سال مالی، گزارش عملکرد خود را ارائه کند و درباره تقسیم سود تصمیم بگیرد. شرکت‌ها با توجه به وضعیت خود درباره تقسیم کردن یا نکردن و همچنین مقدار سود نقدی تقسیمی تصمیم می‌گیرند. روز بعد از اتمام مجمع، نماد باز خواهد شد و با کم کردن میزان سود از قیمت سهام، خرید و فروش آغاز می‌شود. در این شرایط، عرضه و تقاضا و وضعیت کلی بازار، قیمت‌ها را مشخص خواهد کرد و محدودیت نوسان وجود ندارد.
