معامله گران در تحلیل تکنیکال از نمودارها و الگوها و اندیکاتورهای زیادی استفاده می کنند. یکی از مشهورترین اندیکاتورهای تکنیکال، مکدی (MACD) است. در این مقاله به طور کامل با این اندیکاتور و نحوه استفاده از آن در معاملات ارز دیجیتال آشنا خواهیم شد.
اندیکاتور چیست؟
اندیکاتور (indicator) یا شاخص نموداری در واقع توابع ریاضی یا ابزارهایی مکمل برای تحلیل در نمودار هستند که از طریق محاسبات ریاضی بر روی قیمت و حجم، اطلاعاتی مانند گرفتن تایید، ارزیابی قدرت روند و پیشبینی روند پیشرو را ارائه میدهند.
به عبارت دیگر تحلیلگران با استفاده از علم ریاضی و استراتژیهای تحلیل خود میتوانند اندیکاتور بسازند و در شرایط مختلف از آن استفاده کنند.
اندیکاتور را مثل یک تابلوی نشان دهنده شاخص آلایندگی در نظر بگیرید. به جای اینکه نیاز باشد هر بار با بررسی و تحقیق فراوان میزان آلودگی را محاسبه کرد، این تابلوهای از پیش برنامهریزی شده، در سریعترین زمان میزان آلودگی را به ما نشان میدهند.
همچنین میتوان اندیکاتور را مثل یک دستگاه تب سنج در نظر گرفت که میزان تب و دمای بدن یک فرد را نمایش میدهد. اگرچه دانستن میزان تب به صورت مستقیم به یک بیمار کمک نمیکند اما میتوان با آن وضعیت جسمی فرد را متوجه شد و اقدامات لازم را برای بهبود آن انجام داد.
در تحلیل تکنیکال هم به جای اینکه هر بار تحلیلگر بخواهد محاسبات لازم را دستی انجام دهد، اندیکاتور طبق دادههای موجود در بازار و با استفاده از محاسباتی که قبلا برای آن تنظیم شده است، به ما یک خروجی نشان میدهد که میتوان با آن تصمیمگیری کرد.
هر کسی میتواند با استفاده از محسبات ریاضی برای خود اندیکاتور بسازد که البته نیاز به تخصص دارد.
با این حال برخی از اندیکاتورها بسیار محبوب و پرکاربرد هستند که مکدی یکی از آنها است.
مکدی چیست؟
یکی از محبوبترین، کاربردیترین و در عین حال ساده ترین اندیکاتورها، اندیکاتور مکدی (MACD) است. همانطور که از نام این اندیکاتور پیداست، مکدی در واقع یک اُسیلاتور به منظور نشان دادن رابطهی بین دو میانگین متحرک (مووینگ اوریج) قیمتی است.
کتاب ” تحلیل تکنیکال : ابزارهای قدرتمند برای سرمایهگذاران فعال”
مکدی توسط جرالد اپل (فیزیکدان و محقق آمریکایی) در اواخر دهه ۱۹۷۰، با هدف تشخیص تغییرات در قدرت،جهت ، مقدارحرکت و مدت زمان یک روند در بازار سهام طراحی شده است.
یکی از بخشهای این کتاب به نام “میانگین متحرک همگرا واگرا (Moving Average Convergence Divergence) : بهترین شاخص برای تحلیل زمان” است.
این ابزار برای شناسایی میانگینهای متحرکی که نشان دهندهی روند جدید (خواه صعودی یا نزولی) هستند، استفاده میشود. اولویت اصلی ما در معاملات این است که بتوانیم این روندها را پیدا کنیم، زیرا بیشترین سود در روندها به دست میآید.
در دستهبندی دیگری غیر از دستهبندی اصلی اندیکاتورها، آنها را میتوانیم به دو گروه اندیکاتورهای پیشرو (Leading) و پیرو (Lagging) تقسیم کنیم. اندیکاتورهای پیشرو قبل از شروع یک روند جدید و یا معکوس شدن، سیگنال ارائه میکنند در حالی که اندیکاتورهای پیرو یا مومنتوم (اندازه حرکت) پس از اینکه یک روند آغاز شد، سیگنال میدهند. با این تفاسیر مکدی را با توجه به اجزای آن که در ادامهی مبحث به آنها خواهیم پرداخت، میتوان جزء هردو گروه دانست. در اصل این اندیکاتور با توجه به ماهیت میانگینهای متحرک، اندیکاتوری پیرو روند محسوب میشود اما گاهی هیستوگرام اندیکاتور مکدی در ردهی اندیکاتورهای پیشرو قرار میگیرد.
اعداد و اجزای اندیکاتور مکدی
با اضافه کردن اندیکاتور MACD به نمودار قیمت، معمولاً سه پارامتر زمانی را در تنظیمات مشاهده خواهید کرد.
- اولین عدد از سمت چپ، تعداد دوره هایی است که برای محاسبه میانگین سبکتر (سریعتر) استفاده می شود.
- عدد دوم تعداد دوره هایی است که در میانگین سنگینتر (کندتر) استفاده می شود.
- عدد سوم تعداد دورههایی است برای میانگین متحرکی که تفاوت بین میانگینهای حرکت سریع و کند را محاسبه میکند.
این دورهها که به صورت پیش فرض با اعداد ۹ ،۲۶ ،۱۲ مشخص میشوند، در کنار نام اندیکاتور مکدی در سایت تریدینگ ویو و سایر پلتفرمهای معاملاتی یا در تنظیمات اندیکاتور قابل مشاهده هستند.
تحلیلگرانی که به دنبال حساسیت بیشتری در اندیکاتور مکدی خود هستند، میتوانند اعداد دیگری را برای تنظیمات اندیکاتور انتخاب کنند. برای مثال (MACD (5،۳۵،۵ نسبت به (MACD (12،۲۶،۹ حساس تر است و برای تایم فریم های بزرگتری مانند تایم فریم هفتگی میتواند مناسبتر عمل کند.
اندیکاتور مکدی مجموعه ای از سه دنبالهی زمانی است که از دادههای تاریخی قیمت (اغلب قیمت بسته شدن یا Close) محاسبه می شود. این سه دنباله عبارتند از دنبالهی مخصوص MACD ، دنبالهی سیگنال (میانگین) و دنبالهی واگرایی که تفاوت این دو است.
بر همین اساس در نمایش نموداری مکدی ،اجزای اندیکاتور به صورت دو خط مکدی و خط سیگنال و جزء سوم که هیستوگرام باشد نمایش داده میشود. این اجزاء به صورت زیر تعریف میشوند :
- خط MACD: میانگین متحرک نمایی ۲۶ روزه – میانگین متحرک نمایی ۱۲ روزه
- خط سیگنال: میانگین متحرک نمایی ۹ روزه خط MACD
- هیستوگرام MACD: خط سیگنال – خط MACD
تا به اینجا متوجه شدیم که MACD، با کم کردن میانگین متحرک نمایی ۲۶ دوره از میانگین متحرک نمایی ۱۲ دوره محاسبه و به صورت خط نمایش داده میشود. خطی که نمایش دهندهی میانگین متحرک نمایی خود MACD است نیز خط سیگنال نامیده میشود، چراکه سیگنالهای خرید و فروش را صادر میکند. اندیکاتور مکدی اغلب با نمودار میلهای به نام هیستوگرام بر روی خود همراه است که نشاندهندهی فاصلهی بین خط MACD و خط سیگنال است.
هنگامی که خط MACD به بالای خط سیگنال میرود، هیستوگرام در بالای محدودهی صفر قرار میگیرد و مثبت خواهد شد. هیستوگرام خط صفر مخصوص به خودش را دارد. زمانی که هیستوگرام در بالای خط صفر خودش قرار می گیرد مثبت است.
هنگامی که میلههای هیستوگرام در بالای صفر شروع به بزرگ شدن میکنند روند صعودی در حال قوی شدن است و در مقابل هنگامی که شروع به کوچک شدن میکنند، یعنی فاصلهی بین مکدی و سیگنال در حال کم شدن است و روند صعودی در حال تضعیف است. برعکس آن زمانی است که هیستوگرام در زیر خط صفر قرار دارد و منفی است. در این شرایط نیز بزرگ و کوچک شدن میلهها نشان از تقویت و تضعیف روندها دارند.
درک بهتر مکدی
هنگامی که میانگین متحرک نمایی ۱۲ دورهای (خط آبی) بالای میانگین متحرک نمایی ۲۶ دوره (خط قرمز) قرار میگیرد، اندیکاتور مکدی دارای ارزشی مثبت و هنگامی که به زیر آن میرود ارزشی منفی دارد. فاصلهی بین مکدی و خط مبنا (Base Line) نشان دهندهی فاصلهی بین دو میانگین متحرک نمایی است.
در نمودار زیر میتوانید رابطهی بین دو میانگین متحرک ترسیم شده در نمودار با حرکت مکدی به بالای خط مبنا را مشاهده کنید.
همین نمودار را با نمایش هیستوگرام بر روی اندیکاتور مکدی در تصویر زیر میتوانید مشاهده کنید :
هیستوگرام بر روی مکدی معمولاً به صورت نمودار میلهای بالا و پایین خط مبنا (Base Line) ترسیم میشود.
مکدی یا RSI
یکی از مزایای اندیکاتور شاخص قدرت نسبی (RSI) نشان دادن نواحی است که در آنها قیمت تحت عنوان قرار گرفتن در ناحیهی اشباع فروش یا اشباع خرید طبقه بندی میشود.
اندیکاتور مکدی رابطهی بین دو میانگین متحرک را اندازهگیری میکند در حالی که شاخص قدرت نسبی (RSI)، نسبت تغییر قیمت را در ارتباط با سقف ها و کف های اخیر اندازهگیری میکند. تحلیلگران برای داشتن دید بهتری از بازار اغلب از هر دو اندیکاتور برای تحلیلهای خود استفاده میکنند.
هر دوی این اندیکاتورها برای اندازه گیری مومنتوم بازار (اندازهی حرکت) استفاده میشوند. اما از جایی که هر کدام از آنها از فاکتورهای مختلفی را اندازه گیری میکنند گاهی نشانههای متضادی را ارائه میدهند. به عنوان مثال ممکن است RSI برای مدتی بالای ناحیه ۷۰ قرار گیرد که نشان میدهد بازار در ناحیهی اشباع خرید قرار گرفته است اما مکدی نشان دهندهی افزایش مومنتوم در جهت صعودی یا خرید باشد.
تفاسیر اندیکاتور مکدی
همانطور که از نام مکدی پیداست هدف اصلی پیدا کردن واگرایی ها و همگرایی ها در نمودار بین دو میانگین متحرک است. همگرایی زمانی اتفاق میافتد که دو میانگین متحرک به سمت هم حرکت میکنند در مقابل واگرایی شرایطی است که دو میانگین در حال دور شدن از هم هستند. حرکات میانگین متحرک ۱۲ دورهای تندتر است و این میانگین مسئول اغلب حرکات مکدی است، در مقابل میانگین ۲۶ دوره سنگین تر است و نسبت به تغییرات قیمت کندتر عمل می کند.
مکدی در بالا و پایین خط صفر یا خط مبنا نوسان میکند. تقاطع دو میانگین متحرک نمایی ۱۲ و ۲۶ روزه باعث نوسان مکدی میشود. بدیهی است که قرار گرفتن مکدی در بالا یا پایین خط مبنا بستگی به جهت این تقاطع (صعودی یا نزولی) دارد.
در نمونهی بالا هرگاه میانگین متحرک نمایی ۱۲ روزه، میانگین ۲۶ روزه را به سمت پایین شکانده است (تقاطع نزولی) ، مکدی به زیر خط صفر یا ناحیهی منفی حرکت کرده است و ارزشی منفی دارد. همین شرایط در تقاطع صعودی دو میانگین و حرکت مکدی به بالای صفر باعث میشود مکدی دارای ارزشی مثبت شود.
کاربردهای معاملاتی اندیکاتور مکدی
میانگینهای متحرک نمایی در واقع تغییرات اخیر قیمت را برجسته می کنند. با مقایسهی میانگینهای متحرک نمایی با طول های مختلف، اندیکاتور مکدی تغییرات در روند قیمتی را اندازهگیری میکند. این بدان معنی است که مکدی برای تجزیه و تحلیل اندازهی حرکت، پیدا کردن نقاط ورود و خروج و همراهی با روند تا از بین رفتن مومنتوم مناسب است. به طور کلی به ۳ روش میتوان از این اندیکاتور بهره گرفت که در زیر به تفصیل به بررسی هر کدام میپردازیم.
تقاطع خط سیگنال
این کاربرد با استفاده از دو عنصر خط مکدی و خط سیگنال در اندیکاتور مکدی تعریف میشود. هنگامی که دو خط نشانگر مکدی و سیگنال از یکدیگر فاصله می گیرند، به این معنی است که مومنتوم در حال افزایش است و روند در حال قویتر شدن. در مقابل هر چه که این دو خط به یکدیگر نزدیک تر میشوند، این مساله نشان میدهد که روند در حال از دست دادن قدرت و ضعیفتر شدن است.
تقاطع صعودی هنگامی رخ می دهد که MACD، خط سیگنال را به سمت بالا قطع کند. این حرکت یک سیگنال برای خرید (روند صعودی) محسوب میشود. در مقابل یک تقاطع نزولی وقتی اتفاق می افتد که MACD، خط سیگنال را به سمت پایین قطع کند. قبل از اتکا به این سیگنالهای متداول، لازم است احتیاط لازم صورت گیرد و دیگر شرایط قیمت نیز سنجیده شوند.
تقاطع صعودی مکدی و سیگنال اگر در زیر خط صفر (خط مبنا) رخ دهد به معنای شروع روند صعودی و اگر در بالای صفر رخ بدهد، میتواند به معنای ادامه دار شدن روند صعودی باشد. همچنین در طرف مقابل اگر تقاطع نزولی در بالای خط صفر واقع شود به معنای شروع روند نزولی و در زیر صفر به معنای ادامه دار شدن روند نزولی میتواند باشد.
تقاطع خط صفر (خط مبنا)
تقاطع خط صفر دومین روش متداول سیگنال های اندیکاتور MACD است و هنگامی رخ میدهد که خط MACD از محور صفر افقی عبور می کند. این اتفاق زمانی می افتد که هیچ تفاوتی بین میانگین متحرک نمایی سریع و آهسته وجود نداشته باشد. تقاطع صعودی از خط صفر(همانطور که در مبحث تفاسیر اندیکاتور مکدی گفته شد) وقتی اتفاق می افتد که خط مکدی به بالای خط صفر حرکت کند تا وارد ناحیهی مثبت شود. همچنین تقاطع نزولی هنگامی به وجود میآید که MACD به زیر خط صفر حرکت کند تا منفی شود.
تقاطع خط مبنا، بسته به قدرت روند میتواند از چند روز یا چند ماه طول بکشد. برای استفاده از این سیگنال، سطح صفر را در اندیکاتور مبنا قرار میدهیم و عبور خط MACD از این سطح به سمت بالا را سیگنال خرید و عبور از این سطح به پایین را سیگنال فروش در نظر میگیریم. (البته که استفادهی تنها از یک سیگنال در یک اندیکاتور به هیج وجه پیشنهاد نمیشود و حتما باید از اندیکاتورها و حرکات قیمت نیز برای معاملات استفاده کرد)
تقاطع خط صفر شواهدی از تغییر جهت یک روند ارائه میدهد اما تأیید کمتری در رابطه با مومنتوم نسبت به تقاطع خط سیگنال ارائه می دهد.
واگرایی ها
یکی از اصلی ترین کاربردهای مکدی، مشاهدهی واگراییها بین قیمت و اندیکاتور مکدی است. واگراییها زمانی اتفاق میافتند که روند قیمتی خلاف روند اندیکاتور (اسیلاتور) باشد و به دو دستهی واگرایی های عادی و مخفی تقسیم میشوند که هرکدام مثبت و منفی دارند.
در زیرهر کدام از واگرایی ها را به تفصیل و همراه با نمونهی آن در قیمت بیت کوین در تایم فریم ۴ ساعته میتوانید مشاهده کنید.
واگرایی های عادی (Regular Divergenvce)
واگرایی های معمولی نشانهای از معکوس شدن یک روند هستند. واگرایی منفی (-RD) در انتهای روند صعودی و زمانی به وجود میآید که قیمت سقف جدیدی (نسبت به سقف قبلی خود) را رقم میزند اما اندیکاتور موفق به ثبت سقف جدید نمیشود و سقف پایینتری میسازد. این واگرایی حکایت از این دارد که از فشار خرید کاسته شده است اما تعداد و قدرت خریداران از فروشندگان در بازار هنوز بیشتر است. پس از مشاهده این حالت باید مدیریت ریسک انجام شود چرا که احتمال تغییر روند و بازگشت بازار نزولی بیشتر شده است.
واگرایی منفی (- RD) در انتهای روند صعودی، در قیمت و اندیکاتور مشاهده شده و منجر به معکوس شدن روند شده است.
در مقابل واگرایی مثبت (+RD) در انتهای روند نزولی تشکیل میشود بطوریکه با رقم خوردن کف پایینتردر قیمت، اندیکاتور کف بالاتری به وجود میآورد. این واگرایی نشاندهنده کاهش فشار فروش و به دنبال آن معکوس شدن روند نزولی به روند صعودی است.
واگرایی مثبت (+ RD) در انتهای روند نزولی، در قیمت و اندیکاتور مشاهده شده و منجر به معکوس شدن روند شده است.
واگرایی مخفی (Hidden Divergence)
واگرایی های مخفی به عنوان یک نشانه احتمالی برای ادامه روند استفاده شوند، یعنی تاییدی برای ادامه دار بودن روند قیمتها هستند. واگرایی مخفی منفی (-HD) زمانی تشکیل میشود که قیمت سقف پایینتری را نسبت به سقف قبلی رقم میزند اما اندیکاتور سقف بالاتری را نسبت به سقف قبلی ثبت میکند که این اتفاق، تداوم یافتن روند نزولی را نشان میدهد.
واگرایی مخفی منفی (- HD) در امتداد روند نزولی، در قیمت و اندیکاتور مشاهده شده و منجر به ادامه دار شدن روند شده است.
در مقابل واگرایی مخفی مثبت (+HD) زمانی تشکیل میشود که قیمت کف بالاتری نسبت به کف قبلی خود میسازد، اما اندیکاتور ریزش بیشتری را نشان میدهد و کف پایینتری ایجاد میکند. این اتفاق نشانهای برای تداوم روند صعودی است.
واگرایی مخفی مثبت (+ HD) در امتداد روند صعودی، در قیمت و اندیکاتور مشاهده شده و منجر به ادامه دار شدن روند شده است.
در واگراییهای عادی (RD) در بین سقفها و کف های متوالی در اندیکاتور بهتر است بدون اینکه مکدی بین دو ناحیهی مثبت و منفی نوسان کند، شکل بگیرند اما بالعکس در واگراییهای مخفی این حرکت میتواند اتفاق بیافتد. برای مثال در – RD هر دو سقف در ناحیهی مثبت شکل گرفتهاند و مکدی بین این دو سقف در ناحیهی منفی ورود نکرده است.
سیگنالهای اشتباه در مکدی
مانند هر الگوریتم پیش بینی و تحلیلی MACD نیز میتواند سیگنالهای کاذب تولید کند. به عنوان مثال پس از یک تقاطع صعودی بین سیگنال و مکدی، ناگهان قیمت افت پیدا میکند. در اینجا مدیریت سرمایه، اعمال فیلترهای بیشتر برای ورود به معامله و دریافت تاییدیههای بیشتر اهمیت پیدا میکند. برای مثال یک فیلتر میتواند این باشد که بعد از تقاطع سیگنال و مکدی اگر قیمت به مدت سه روز در بالای آن باقی بماند، میتوان وارد معاملهی خرید شد.
همچنین هر کدام از سه کاربرد معاملاتی را میتوان با هم ترکیب کرد و سیستم جدیدی برای معاملات ایجاد کرد. مثلا در هنگام وقوع واگرایی پس از تشکیل شدن سقف یا کف آخر میشود منتظر تقاطع سیگنال و مکدی برای دریافت تایید صعود یا نزول قیمت بود. این فیلترها و تاییدیهها احتمال سیگنالهای کاذب را کاهش می دهند اما باعث کاهش سود در معاملات میشوند.
جمعبندی
یکی از محبوبترین، کاربردیترین و در عین حال ساده ترین اندیکاتورها، اندیکاتور مکدی (MACD) یا است. مکدی در واقع یک اُسیلاتور به منظور نشان دادن رابطهی بین دو میانگین متحرک (مووینگ اوریج) قیمتی است.
در نمایش نموداری مکدی ،اجزای اندیکاتور به صورت دو خط مکدی و خط سیگنال و جزء سوم که هیستوگرام باشد نمایش داده میشود. MACD، با کم کردن میانگین متحرک نمایی ۲۶ دوره از میانگین متحرک نمایی ۱۲ دوره محاسبه و به صورت خط نمایش داده میشود. خطی که نمایش دهندهی میانگین متحرک نمایی خود MACD است نیز خط سیگنال نامیده میشود، چراکه سیگنالهای خرید و فروش را صادر میکند. اندیکاتور مکدی اغلب با نمودار میلهای به نام هیستوگرام بر روی خود همراه است که نشاندهندهی فاصلهی بین خط MACD و خط سیگنال است.
هنگامی که میانگین متحرک نمایی ۱۲ دورهای (خط آبی) بالای میانگین متحرک نمایی ۲۶ دوره (خط قرمز) قرار میگیرد، اندیکاتور مکدی دارای ارزشی مثبت و هنگامی که به زیر آن میرود ارزشی منفی دارد. فاصلهی بین مکدی و خط مبنا (Base Line) نشان دهندهی فاصلهی بین دو میانگین متحرک نمایی است.
از اندیکاتور مکدی به سه روش اصلی میتوان در معاملات بهره برد:
- تقاطع خط سیگنال
- تقاطع خط صفر (خط مبنا)
- واگرایی ها
در معاملات با اندیکاتور مکدی مدیریت سرمایه، اعمال فیلترهای بیشتر برای ورود به معامله و دریافت تاییدیههای بیشتر اهمیت پیدا میکند. هر کدام از سه کاربرد معاملاتی را میتوان با هم ترکیب کرد و سیستم جدیدی برای معاملات ایجاد کرد. این فیلترها و تاییدیهها احتمال سیگنالهای کاذب را کاهش می دهند اما باعث کاهش سود در معاملات میشوند. در آموزشهای بعدی ترفند و ستاپهای معاملاتی بر اساس مکدی را توضیح خواهیم داد.