در این مقاله به بررسی پلتفرم ویوز (Waves) پرداخته شده و ویژگی‌های متنوع این پلتفرم از قبیل ساخت توکن‌های سفارشی، قراردادهای هوشمند و الگوریتم اجماع به همراه کیف پول‌های آن و تاریخچه قیمتی ویوز بررسی شده است.
ویوز چیست؟
ویوز (Waves) یک پلتفرم بلاک چین غیرمتمرکز است که هر کسی از آن برای ساخت توکن‌های سفارشی خود می‌تواند استفاده کند. این پلتفرم شامل یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) است که کوین جدید ساخته‌شده خود را می‌توان در آن با دیگر توکن‌های پلتفرم ویوز مبادله کرد.
همچنین این پلتفرم از ایده «کوین‌های رنگارنگ» (Colored Coins) و همچنین توکن‌های سفارشی بلاک چین NXT تاثیر گرفته و درواقع رویکرد تکامل یافته و منعطف‌تری از چشم‌انداز بلاک چین NXT ارائه داده است. در واقع بلاک چین ویوز، توکنیزه کردن و مبادله هر نوع دارایی را در قالب توکن ممکن می‌سازد.
ویژگی که ویوز را نسبت به پلتفرم‌های دیگر مانند اتریوم متمایز کرده، ساده‌سازی آن است. قابلیت‌هایی که در اتریوم نوشته شده است، با نصب پلاگین‌هایی در ویوز قابل دسترسی است. از طرفی هدفی که ویوز دنبال می‌کند، انتقال پول‌های فیات و تأمین مالی جمعی بر روی بلاک چین است.
براساس سایت ویوز، این پلتفرم برای سه گروه از افراد مناسب است و امکانات ویژه‌ای در اختیار هر دسته قرار می‌دهد:
تاریخچه ویوز
طرح ساخت ویوز در سال ۲۰۱۶ توسط ساشا ایوانف (Sasha Ivanov) پیشنهاد شد. او پیش ایجاد ویوز، صرافی کوینومت (Coinomat) را ساخته بود. پیش‌فروش سکه این پروژه در آوریل و می همان سال با جمع‌آوری سرمایه ۱۶ میلیون دلاری انجام شد.
ساشا ایوانوف، سازنده پلتفرم ویوز
تعدادی از افراد تیم پیش از آغاز به فعالیت، در پروژه NXT با یکدگیر همکاری می‌کردند. فرایند توزیع ضعیف در عرضه اولیه سکه، جابجایی در تیم‌های توسعه‌دهنده و تصمیمات بحث‌برانگیز در امر توسعه، از دلایل خروج آن‌ها از NXT بود تا پروژه خود یعنی ویوز را آغاز کنند.
به جای فورک پروژه از NXT، تیم توسعه تصمیم گرفت تا همه چیز را از ابتدا بسازد؛ اما تفاوت عمده‌ای که بین دو پلتفرم وجود داشت، اصرار ویوز به ادغام شدن با پول‌های فیات بود.
همچنین گفتنی است که پلتفرم ویوز با شرکت دیلویت برای ارائه خدمات عرضه اولیه سکه و سازمان سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار مسکو برای ساخت پلتفرم بلاک چینی جهت توزیع دارایی‌های دیجیتال، همکاری داشته است.
در اکتبر ۲۰۱۸، پلتفرم ویوز بالاترین میزان تراکنش‌های انجام شده بین پروژه‌های بلاک چین را با ثبت ۶.۱ میلیون تراکنش در یک روز به خود اختصاص داد. در این میان مقام دوم از جهت تعداد تراکنش‌های انجام شده در ۲۴ ساعت نیز متعلق به ایاس با ۵.۴ میلیون تراکنش است.
قابلیت‌های ویوز
توکن‌های جدیدی که در پلتفرم ویوز ساخته و منتقل می‌شود، در تراکنش‌های بلاک چین خلاصه می‌شوند؛ با این تفاوت اساسی که در صورت استفاده از یک پروتکل معمولی بلاک چین مانند بیت کوین، اعضای شبکه نیاز دارند تا با هر نوع تراکنش جدیدی که به شبکه اضافه می‌شود، کلاینت خود را به روز کنند. این به روز‌رسانی که آن را تحت عنوان هاردفورک می‌شناسیم، منجر به اختلاف نظر و بروی مشکلات متعددی می‌شود. برای جلوگیری از این مشکلات، نوع خاصی از تراکنش‌ها به نام پلاگین‌ها (plug-ins) به کار می‌رود. پلاگین‌ها بر روی هسته نرم‌افزار ساخته شده‌اند؛ یعنی کاربران برای استفاده از تراکنش خاصی تنها باید پلاگین آن را نصب کنند.
توکن‌های کاربرد سفارشی (CAT)
تمرکز اصلی پلتفرم بر روی ایجاد و انتقال توکن‌های سفارشی است. ساخت توکن در پلتفرم حتی از طریق کلاینت نسخه وب، آندروید و آیاواس نیز ممکن است. توکن‌های ساخته شده بدون دخالت هرگونه واسطه‌ای قابل خرید و فروش، مبادله و انتقال است.
قابلیت سفارش سازی کوین‌های ساخته شده تا حد زیادی وجود دارد. شاید به اندازه پلتفرم‌های دیگر مانند اتریوم قابلیت‌ها و کارآمدی بالایی در ویوز وجود نداشته باشد، اما ساده بودن و عدم نیاز به داشتن هرگونه دانش برنامه‌نویسی آن را منحصربفرد کرده است.
این ساده بودن خارق‌العاده، Waves را به گزینه مناسبی برای تأمین مالی جمعی، ICOهای ساده و برنامه‌های وفاداری مشتری تبدیل کرده است.
از طرفی برای ساخت هر توکن سفارشی تنها به ۱ ویوز (WAVES) که در حال حاضر نزدیک به ۲.۷ دلار است، نیاز دارید.
شایان ذکر است که تعداد توکن‌های سفارشی از ۷ هزار عدد در دسامبر ۲۰۱۷ به نزدیک ۲۳ هزار عدد تاکنون رسیده است.
صرافی غیرمتمرکز (DEX)
صرافی‌های غیرمتمرکز بسیاری از خطرات صرافی‌های متمرکز را ندارند.
از آنجا که دارایی‌ها مستقیماً در داخل کیف پول نگهداری می‌شوند، هک شدن صرافی‌های غیرمتمرکز تقریباً امری غیرممکن است. علاوه بر این، غیرمتمرکز بودن به این معناست که صرافی دیگر قادر به مسدود یا محدودسازی دارایی‌های شما نیست.
صرافی غیرمتمرکز ویوز، از تطبیق‌دهنده خودکاری برای سفارشات خرید و فروش و مبادله توکن‌ها استفاده می‌کند. برای هر سفارش خرید و فروش نیز مبلغ کمی (کمتر از ۰.۰۱ دلار) به عنوان کارمزد دریافت می‌شود. از جمله امکانات دیگر، پشتیبانی از چندین درگاه مختلف مانند بیت کوین، اتریوم، زی‌کش، مونرو و برخی دیگر از ارزهای دیجیتال است.
لازم به اشاره است که درگاه‌های پول فیات مانند دلار آمریکا (USD) و یورو (EUR) نیز در صرافی غیرمتمرکز ویوز موجود است، اما برای برداشت و واریز مبلغ از این طریق نیاز به انجام عملیات شناسایی مشتری (KYC) و ضدپول‌شویی (AML) دارید. این در حالی که است که خرید و فروش ارزهای دیجیتال با یکدیگر نیازمند این عملیات نیست و به صورت کاملاً ناشناس انجام می‌شود.
قراردادهای هوشمند
در سپتامبر ۲۰۱۸، تیم Waves برخی از قابلیت‌های قراردادهای هوشمند را به پلتفرمش اضافه کرد. ویژگی جدید شامل آدرس‌های چندامضایی، مسدودسازی توکن‌ها، مبادلات اتمی، رأی‌گیری و اوراکل بود. قراردادهای هوشمند از زبان برنامه‌نویسی جدیدی به نام راید (RIDE) استفاده می‌کنند که به طور ویژه برای این پروژه ساخته شده است.
برخلاف قراردادهای هوشمند اتریوم، در پلتفرم ویوز برای اجرای قرارداد نیازی به پرداخت gas نیست. در عوض شبکه کارمزد کمینه و ثابتی را مطالبه می‌کند.
ویوز چگونه کار می‌کند؟
ویوز اندکی با ساختار معماری سنتی که دیگر شرکت‌های بلاک چینی از آن استفاده می‌کنند، تفاوت دارد. برای جلوگیری از مشکلات مقیاس‌پذیری، پلتفرم از معماری دوگانه‌ای استفاده می‌کند که در آن فول نودها و لایت نودها هر دو به حفظ و بقای شبکه کمک می‌کنند.
این با رویکردی که در بیت کوین تنها به فول نودها توجه می‌شود، متفاوت است.
لایت نود‌های Waves در واقع بلاک چین شبکه را دانلود نمی‌کنند. در واقع آن‌ها برای تایید تراکنش‌ها و ارتباط با شبکه، به فول نودها متکی هستند. ایده انجام کار از کلاینت سبک سوپرنت گرفته شده است. برای تسهیل روند اعتمادسازی بین فول نودها و لایت نودها، Waves از پلتفرم اسکورکس (Scorex) استفاده می‌کند. به جای دانلود کل تاریخچه تراکنش‌ها، لایت نودها از وضعیت فعلی شبکه برای برقراری عملیات ساده‌شده تایید تراکنش‌ها استفاده می‌کنند.
اثبات سهام استیجاری (LPoS)
میزان کوین‌های در گردش ویوز برابر با ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ عدد است. ویوز نوع خاصی از الگوریتم اجماع اثبات سهام را برای حفظ یکپارچگی شبکه ارائه می‌دهد. در یک سیستم اثبات سهام استیجاری (LPoS)، شما با قرض دادن سکه‌هایتان به فول نودها می‌توانید آن‌ها را در گرو (Stake) بگذارید و قادر به ایجاد بلاک در شبکه شوید. هزینه قرض دادن در شبکه برابر با ۰.۰۰۲ ویوز است.
برای اجرای یک فول نود جهت تایید تراکنش‌ها و دریافت کارمزد، نیاز است که ۱,۰۰۰ سکه ویوز داشته باشید. البته این میزان از رقم قبلی ۱۰ هزار سکه به هزار عدد کاهش یافته است. در صورتی که شما این مقدار سکه را نداشته باشید، می‌توانید با پیوستن به یک استخر استخراج سکه‌های ویوز خود را در گرو استخر قرار دهید.
توکن پاداش ماینر (MRT)
به عنوان یک فول نود ماینر به همراه پاداش ویوز که از کارمزدهای تراکنش حاصل می‌شود، توکن‌های پاداش ماینر (MRT) نیز به شما تعلق می‌گیرد. به ازای ۷۰ بلاک اولی که ایجاد می‌کنید، ۶۰ توکن MRT و پس از آن به ازای هر بلاک ۳۰ توکن دریافت می‌کنید. توکن MRT بر بستر ویوز ایجاد شده و شما می‌توانید آن را در صرافی غیرمتمرکز ویوز با دیگر ارزهای دیجیتال پشتیبانی شده معامله کنید.
تاریخچه قیمتی ویوز
ارز دیجیتال ویوز با قیمت حدودی ۱ دلار در اواسط سال ۲۰۱۶ وارد صرافی‌ها شد و پس از گذشت چند هفته به زیر ۱ دلار سقوط کرد. ویوز چند ماه بعدی را تا زمان شدت گرفتن بازار آلت کوین‌ها در سال ۲۰۱۷ در محدوده ۰.۲۵ دلار معامله می‌شد تا اینکه در ماه جولای این ارز دیجیتال تا ۶.۵ دلار نیز افزایش یافت. بیشترین قیمت ویوز مربوط به ژانویه ۲۰۱۸ می‌شود که تا مرز ۱۸ دلار رشد کرد. قیمت این ارز دیجیتال در حال حاضر ۲.۸۶ دلار است.
کیف پول‌های ویوز
سیاست Waves در قبال دسترسی آسان و راحتی کاربر در کیف پول‌های آن نیز به وضوح دیده می‌شود. کیف پول‌های رسمی ویوز برای پلتفرم‌های ویندوز، لینوکس، مک، آندروید و آیاواس ارائه شده است. همچنین از نسخه تحت وب این کیف پول نیز می‌توان استفاده کرد. صرافی غیرمتمرکز ویوز نیز برای مبادله آسان در کیف پول‌های رسمی آن تعبیه شده است.
نکته: توصیه می‌شود تنها از کیف پول‌های رسمی هر ارز دیجیتال که در سایت آن ارائه شده، استفاده کنید.
کیف پول تحت وب
کیف پول تحت وب ویوز امکانات متعددی از جمله ذخیره برخی دیگر از دارایی‌های دیجیتال مانند اتریوم و بیت کوین را نیز می‌دهد. همچنین امکان استخراج با قرض‌دادن سکه‌های ویوز به یک استخر نیز در این کیف پول وجود دارد.
کیف پول دسکتاپ
این کیف پول در سایت رسمی Waves برای پلتفرم‌های ویندوز، لینوکس و مک ارائه شده است.
کیف پول گوشی
کیف پول رسمی Waves برای گوشی‌های با سیستم‌عامل آندروید و آیاواس موجود است.
چگونه ویوز بخریم؟
خرید مستقیم Waves با ریال از طریق برخی سایت‌های داخلی انجام می‌شود. اما با این حال بیشتر سایت‌های داخلی در حال حاضر فقط بیت کوین یا اتریوم می‌فروشند. تعداد کمی از این سایت‌ها هستند که ویوز را به سبد فروششان اضافه کرده‌اند. البته باید توجه کنید که در صورت موجود بودن ویوز در این سایت‌ها، حتما باید از معتبر بودن سایت داخلی اطمینان حاصل کنید.
اما متداول ترین روش خرید Waves، مخصوصا برای کاربران ایرانی، خرید بیت کوین یا اتریوم از سایت های ایرانی یا سایت معتبر لوکال بیت‌کوینز و سپس تبدیل بیت کوین یا اتریوم خریداری شده در صرافی های معتبر خارجی به ویوز است. صرافی غیرمتمرکز ویوز مطمئن‌ترین گزینه برای تبدیل بیت کوین و اتریوم به ویوز محسوب می‌شود.
لیست صرافی‌هایی که ویوز دارند را می‌توان از سایت کوین‌مارکت‌کپ مشاهده کرد.
