جای شکی نیست که امروزه تمامی جوامع و کشورها به دنبال رشد و شکوفایی اقتصادی خویش هستند. آنها علاوه بر تعامل با سایر ملل که مسبب رشد و تعالیست به دنبال دیگر راه های داخلی به جهت بهبود اوضاع معیشتی افراد نیز هستند. در این میان, سرمایه گذاری در بورس دارای اهمیت بسیار زیادی در سامانه‌های اقتصادی است و به عبارتی به‌عنوان دماسنج اقتصادی کشورها عمل می‌کند.نقش بورس در اقتصاد یک کشور نقشی است که آن را نمیتوان نادیده گرفت.
نقش بورس در اقتصاد یک کشور چیست؟
تأمین سرمایه
از طریق بازارهای مالی می‌توان فرآیند تشکیل سرمایه را سرعت بخشید. بازارهای مالی به دلیل نقشی که در گردآوری منابع مالی از طریق پس‌اندازهای کوچک و بزرگ دارند و همچنین نقشی که در هدایت منابع مالی به‌سوی مصارف و نیازهای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مولد اقتصادی دارند، مورد توجه‌اند. به‌طورکلی هدف از تشکیل بورس، جمع‌آوری سرمایه‌ها و هدایت آن به سمت فعالیت‌های اقتصادی است. بازار بورس به کسب‌وکارها و کارآفرینان کشور به‌منظور ارائه سرمایه به شرکت‌هایی که به آن نیاز دارند، می‌تواند کمک کند. در یک اقتصاد سالم و پویا، با این روش می‌توان از حرکت سرمایه‌ها به‌سوی فعالیت‌های سفته بازانه جلوگیری نمود.
فرض کنید شرکتی پس از انجام مطالعات کارشناسی، به این نتیجه رسیده است که با افزایش تعداد خطوط تولید خود، می‌تواند محصول جدیدی را به بازار عرضه کند. طبیعت موفقیت شرکت در راه‌اندازی خط تولید جدید، منجر به افزایش میزان تولید، فروش و سودآوری شرکت، ایجاد فرصت‌های شغلی بیشتر و درنهایت، رشد و رونق اقتصادی خواهد شد؛ اما شرکت برای راه‌اندازی این خط تولید، نیاز به پـول دارد. یک راه متداول، مراجعه مسئولان شرکت به بانک و دریافت تسهیلات بانکی است. این روش ازنظر زمانی، معمولاً فرایندی زمان‌بر و طولانی است. همچنین هزینه بالایی را به شرکت تحمیل می‌کند؛ اما در کنار این، روش دیگـری هم وجود دارد که تأمین مالـی از طریق بورس اوراق بهـادار است. در این روش، شرکت می‌تواند در صورت پذیرش در بورس، طرح توجیهی خود برای راه‌اندازی خط تولید جدید را به بورس ارائه کند. درصورتی‌که کارشناسان بورس تشخیص دهند که طرح ارائه شده، ازنظر میزان سودآوری و سایر شرایط، طرح قابل قبولی است، به شرکت اجازه می‌دهند تا با عرضه و فروش سهام جدید به سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار، منابع مالی موردنیاز خود را برای راه‌اندازی خط تولید جدید تأمین کند.
حفظ سرمایه
ارزش پول به‌مرور زمان کاهش پیدا می‌کند و با توجه به تورم موجود در جامعه درصورتی‌که پس‌اندازها در جای مناسبی سرمایه گذاری نشوند، ارزش آن کاسته خواهد شد؛ بنابراین جذب پس‌اندازهای راکد و به‌کارگیری آن در تولیدات، ایجاد امکانات و تسهیلات برای مشارکت عموم مردم باعث شده که بورس به‌عنوان یک اهرم مهم در کنترل نرخ تورم و افزایش نرخ رشد پس‌انداز، نقش مهمی را در جامعه ایفا کند. لازمه ورود به بازار بورس، دریافت کد بورسی است. درنتیجه سرمایه‌گذارانی که اقدام به خرید سهام شرکت‌ها می‌کنند از سرمایه خود در مقابل تورم محافظت می‌کنند.
قابلیت نقد شوندگی بالا
قابلیت نقد شوندگی بالای بازار بورس، سرمایه گذاران را در معاملات عمومی به آرامش می‌رساند و می‌توانند سهام خود را در هر زمانی که خواستند از سرمایه‌گذاری خارج کنند و به فروش برسانند. همین ویژگی از مهم‌ترین مزیت‌هایی است که بورس را از بازارهای دیگر بخصوص مسکن جدا می‌کند و افراد زیادی را به سمت خود می‌کشاند. نوسان گیران از این قابلیت بازار بورس بیشترین استفاده را می‌کنند.
شفافیت و امنیت در سرمایه گذاری
یکی از مهم‌ترین مزایای سرمایه گذاری در بورس، امنیت در سرمایه‌گذاری است. علت اهمیت بالای بورس در اقتصاد کشورها، تصویب و اجرای قوانین و مقررات متعدد درزمینهٔ بورس و حمایت از سرمایه گذاران این بازار در همه جای دنیا است. همچنین شرکت‌ها موظف هستند همه اطلاعات مهم خود مانند اطلاعات مالی، برنامه‌ها و… را به بورس اعلام نمایند.
بنابراین بازار سهام شرایطی را فراهم کرده که اطلاعات موردنیاز به‌راحتی در اختیار سرمایه گذار قرار گیرد تا سرمایه‌گذار با اطمینان بیشتری سرمایه‌گذاری کند. از طرفی به دلیل این‌که بازار سرمایه، شرکت‌ها را بهتر و قوی‌تر کنترل می‌کند، می‌تواند منافع مشترکی بین مالکان شرکت‌های سرمایه پذیر و سهامداران ایجاد کند. تمام این موارد کمک می‌کند که افراد به فکر استفاده و کسب سود از پس‌اندازهای خود باشند و آنها را درجایی مناسب سرمایه‌گذاری کنند. درنتیجه بورس نیز با جمع‌آوری سرمایه‌های خرد سبب رشد اقتصادی می‌شود.
کسب درآمد
یکی از مهم‌ترین اهداف هر فرد در سرمایه گذاری، کسب درآمد و سود است. سرمایه گذاری در بورس اگر به‌صورت صحیح و آگاهانه باشد، می‌تواند از طریق دریافت سود نقدی یا DPS و افزایش قیمت سهام کسب درآمد کند. سرمایه گذاران در بورس با بررسی و تحلیل بنیادی اطلاعات منتشرشده شرکت ها، سهام شرکت ها را انتخاب می‌کنند و پس از تحلیل تکنیکال شرکت وارد سهم می‌شوند. ازاین‌رو بورس درواقع فضای رقابتی میان شرکت‌ها ایجاد کرده تا شرکت‌های موفق و سودآور به کار خود ادامه دهند.
شاخص سلامت
سرمایه گذاری در بورس به‌عنوان یکی از پارامترهای سنجش سلامت و یا بیماری اقتصادی کشورها در نظر گرفته می‌شود. در حقیقت بدون وجود منابع مالی، شرکت های اقتصادی نمی‌توانند بسیاری از فعالیت‌های خود را به‌درستی اجرا کنند و همین امر موجب صدمه به اقتصاد خواهد شد. روند تغییرات بورس داخلی (افزایش و کاهش) موجب تغییرات اقتصادی داخلی می‌شود. ارتباط بین جامعه و بورس آن‌چنان عمیق است که تحلیل گران می‌توانند بر اقتصاد داخلی و یا بازار سهام تأثیر بگذارند.
کنترل ریسک
ریسک سرمایه گذاری باوجود بازار بورس کاهش پیدا می‌کند. اگر بازارهای سرمایه‌گذاری مانند بورس وجود نداشته باشند، دارایی‌های سرمایه گذاری از پروژه‌های بلندمدت خارج می‌شوند و باعث کاهش رشد اقتصادی خواهند شد. بازار سرمایه با جمع‌آوری حداقل مبلغ خرید در بورس برای سرمایه‌گذاران امکان سرمایه‌گذاری بلندمدت را ایجاد می‌کند. افراد می‌توانند با حداقل مبلغ خرید در بورس در تعداد زیادی از شرکت‌ها، سرمایه گذاری کنند و اقتصاد را در جهت سرمایه گذاری در پروژه‌هایی با ریسک بالا سوق دهند و موجب تحریک رشد اقتصادی شوند.
به‌طورکلی رابطه بین بازار بورس و رشد اقتصادی در دهه‌های اخیر به‌عنوان یکی از محورهای اصلی در ادبیات توسعه مالی مطرح شده است. بر اساس این ادبیات، بازار بورس نقش اساسی در رشد اقتصادی دارد و به دلیل ایفای نقش واسطه‌ای در تخصیص منابع به همه بخش‌های اقتصادی و نیز تشویق پس‌اندازها و استفاده کارا از آنها، سهم عمده‌ای در رشد بلندمدت اقتصادی دارد. از سوی دیگر رشد اقتصادی با افزایش ظرفیت تولید و سرمایه گذاری، بر افزایش اشتغال تأثیرگذار است. افزایش دسترسی به ابزارهای مالی و نهادهای مالی، هزینه اطلاعات و مبادلات را در اقتصاد کاهش می‌دهد و سبب رشد اقتصادی، افزایش سرمایه گذاری، بهبود اشتغال و درمجموع افزایش رفاه جامعه خواهد شد.
سخن آخر
همانطور که پیشتر اشاره شد, ایجاد منبع سرمایه برای کسب‌وکار، امکان سرمایه‌گذاری خارجی و ایجاد منبع برای بودجه دولت، از خصوصیات بازار بورس است که کمک به رشد اقتصاد کشورها کرده و تأثیر مثبتی در اقتصاد دنیا دارد. درمجموع می‌توان گفت که بازارهای مالی با جمع‌آوری پس‌اندازهای کوچک و بزرگ و هدایت آنها به‌سوی بخش‌های مولد اقتصادی، از طریق ایجاد رغبت در افراد، برای سرمایه‌گذاری در بورس می‌توانند نقش بسزایی در پیشرفت اقتصادی کشورها و درنهایت پیشرفت اقتصاد دنیا داشته باشند. زمانی که اقتصاد کشوری رشد کند، کشورهای دیگر نیز برای رشد اقتصادی کشور خود تلاش بیشتری می‌کنند و بازار سهام می‌تواند کمک گسترده‌ای به آنها نماید که درنتیجه این پیشرفت‌ها، اقتصاد دنیا پیشرفت خواهد کرد.
