از ابتدای سال جاری بارها شاهد اختلال و قطعی در هسته معاملات و یا برخی از کارگزاری ها بوده ایم. این روند ضرر و زیان های بسیاری را به سرمایه گذاران وارد کرده است و سبب نارضایتی های بسیاری شده است. کارشناسان علت این اختلالات را افزایش تعداد مشتریان در کارگزاری و به دنبال آن بیشتر شدن حجم معاملات روزانه به ویژه در ساعات ابتدایی روز می دانند. در کنار این نابسامانی ها, عدم پاسخگویی صحیح و به موقع مسئولین مربوطه نیز باعث تشدید نارضایتی سهام داران شده است.
از دیگر سو عدم نمایش دارایی ها در سبد سهام مشکل دیگری است که سهام داران را ناراحت کرده است. برای پاسخگویی به سوالات سهامداران سراغ کارگزاری‌ها رفتیم تا دلایل ایجاد این مشکلات را جویا شویم. کارگزاری‌ها معتقدند با توجه به شرایط فعلی بورس و ورود بی‌سابقه عموم مردم به این بازار، خدمات مناسبی به مردم ارائه می‌دهند و به تعبیری دیگر، برای سیلی از مردم که به بازار کوچک سرمایه میهمان شده‌اند با تمام توان پذیرا هستیم.
سپرده‌گذاری مرکزی فایل دارایی سهامداران را به روز می‌کند
رحمان بابازاده، مدیرعامل کارگزاری فارابی درخصوص مشکل سهامداران برای عدم رویت میزان دارایی خود در سبد سهام می‌گوید: دارایی سهامداران را از سایت سپرده‌گذاری مرکزی می‌گیریم و سامانه، فایل دارایی افراد را هر روز باید به روز رسانی کند تا ما بتوانیم برای رویت دراختیار سهامداران بگذاریم.اما گاهی این به‌روز رسانی به جهت قدیمی و فرسوده بودن سامانه با تاخیر انجام می شودبنابراین ضعف دریک قسمت عملکرد سایر قسمت‌ها را با مشکل مواجه می‌کند. مدیرعامل کارگزاری فارابی درباره نحوه پاسخگویی به مشتریان که این روزها بیشترین دغدغه سهامداران است می‌گوید: کارگزاری‌ها تمام تلاش خود را برای پاسخگویی به نیاز مشتریان می‌کنند چرا که از نظر ما پاسخگویی به مثابه جنگ است و اگر پاسخ نگوییم نابودیم.
بابازاده ادامه می‌دهد: صنعت کارگزاری فضایی رقابتی دارد ودرچنین فضایی منافع ما و صنعت کارگزاری پاسخگویی به نیاز سهامداران است. ما به واسطه انگیزه اقتصادی سعی می‌کنیم در بهترین حالت پاسخگو باشیم؛ چرا که پاسخگویی به نیاز مشتریان یعنی موفقیت و ثروت. این مدیرعامل کارگزاری که سومین کارگزاری به جهت در اختیار داشتن درصد معاملات است به حضور بی‌سابقه عموم مردم به بازار اشاره می‌کند و می‌گوید: روزانه بیش از ۱۰۰هزار نفراز طریق سامانه سجام به فعالان بازار سرمایه اضافه می‌شود که این رقم در مقایسه با مجموع فعالان بازار سرمایه در ۵ سال گذشته که حدود ۴۰۰ هزار نفر بود بسیار چشمگیراست. درنظر بگیرید که این ۱۰۰ هزار نفر برای سوالات خود در مورد هسته معاملات، ندیدن دارایی خود در سبد سهام و کد معاملاتی و… با کارگزاری‌ها تماس می‌گیرند ودر نظر بگیرید که پاسخگویی به این تعداد شدنی نیست.
پاسخگویی به سهامداران ۲۴ ساعته می‌شود
مدیرعامل کارگزاری فارابی به اضافه شدن زمان پاسخگویی به مشتریان اشاره می‌کند و می‌گوید: در حال حاضر ساعت پاسخگویی به مشتریان تا ۱۲ شب ادامه دارد و به زودی زمان پاسخگویی ۲۴ ساعته خواهد شد.این نکته را هم باید درنظر گرفت که نیروهایی که درجایگاه پاسخگویی قرار می‌گیرند باید دوره‌های چند ماهه برای آموزش گذرانده باشند.
عملکرد بدی نداریم!
عمده‌ترین انتقادات سهامداران از عملکرد کارگزاری‌ها مربوط به اختلال در سامانه معاملات، کمبود شدید پشتیبانی، زیرساخت‌های فنی ناکافی و اختلال در سامانه‌های آنلاین و روند طولانی تغییر ناظر کارگزاری به کارگزاری دیگر است اما با وجود این اختلالات مدیرعامل کارگزاری آگاه وضعیت پیش آمده با توجه به شرایط فعلی بازار سرمایه را غیر عادی نمی‌داند. محمدرضا سرافرازی با اشاره به تغییر ساعات معاملات بورس و فرابورس می‌گوید: تمام سعی ما براین است که به مشتری، سیستمی بدون مشکل ارائه دهیم تا بتواند معاملاتش را بدون دغدغه انجام دهد اما حجم معاملات و هجوم سهامداران برای سرمایه‌گذاری در بورس به قدری افزایش یافته که ما هرچه از نظر نرم‌افزاری و سخت افزاری پیشرفت کنیم باز هم از حجم معاملات جا می‌مانیم.
او ادامه می‌دهد: واقعیت این است که هسته مرکزی به دلیل افزایش بار معاملات دچار مشکلاتی شده و به دنبال آن اختلالاتی در روند کار کارگزاری‌ها به وجود آمده که حتی با توسعه بخش آی‌تی و بهبود زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری نیز نمی‌توان مشکلات ایجاد شده را در زمانی کوتاه بر طرف کرد. مدیرعامل کارگزاری آگاه با بیان اینکه مشکلات به وجود آمده را یک شبه نمی‌توان برطرف کرد عنوان می‌کند: سهامداران باید بپذیرند مشکلات آنها با کارگزاری‌ها به‌صورت تدریجی قابل حل است و تغییر ساعت معاملات نیز نمی‌تواند در کوتاه مدت از حجم ترافیک بازار و اختلالات ایجاد شده درسامانه کارگزاری‌ها بکاهد.هیچ کارشناسی فکرش را نمی‌کرد بورس تهران با این حجم از سرمایه گذار رو به رو شود، از این رو نه‌تنها سیاست گذاران بازار حتی کارگزاری‌ها نیز از وضعیت پیش آمده شوکه شدند.
او می‌گوید: در سال ۹۲کل فعالان بازار سرمایه به۵۰۰ هزار نفر هم نمی‌رسیدند اما در حال حاضر تنها درعرضه‌های اولیه حدود ۵ میلیون سهامدار وجود دارد، اگرآن ۴۹ میلیون نفراز دارندگان سهام عدالت را حساب نکنیم بیش از ۱۵ میلیون نفردر بورس تهران مشغول فعالیتند که حجم معاملات آنها مشکلات فنی بازار سرمایه را افزایش داده است. محمدرضا سرافرازی در پاسخ به اینکه چرا تغییر ناظر کاربری از یک کارگزاری به کارگزاری دیگر، زمان بر است می‌گوید: از روز یکشنبه با هماهنگی شرکت سپرده‌گذاری تغییر ناظر کارگزاری به‌صورت گروهی انجام می‌شود.شرکت سپرده‌گذاری مرکزی از اول هفته سامانه‌ای با عنوان «تغییر ناظر گروهی» طراحی کرده به این صورت که درخواست‌کنندگان، درخواست خود را به‌صورت گروهی مطرح و تغییرات اعمال شده با وجود این سامانه بعد از۲ روز اعمال می‌شود، این در حالی است که تا قبل از طراحی سامانه مذکور این پروسه ۵ روز طول می‌کشید.
رئیس کارگزاری آگاه به عدم حضور سهامداران به دفاتر کارگزاری برای دریافت کد بورسی اشاره می‌کند و می‌گوید: بعد از کرونا و با توجه به افزایش رفت و آمد سهامداران به کارگزاری‌ها کدگیری به دفاتر پیشخوان منتقل شد که مانع حضور سهامداران در کارگزاری‌ها شده است.
توسعه زیرساخت‌های شرکت‌های OMs
ژورس آرزمانیانس مدیر معاملات کارگزاری حافظ با بیان اینکه مشکل اصلی اختلالاتی که در سامانه کارگزاری‌ها وجود دارد به هسته معاملات برمی‌گردد، می‌گوید: کارگزاری‌ها درروند بازار سرمایه دخالت نمی‌کنند اما شرایط موجود بورس کار را سخت کرده و سهامداران، کارگزاری‌ها را عامل اختلال به وجود آمده می‌دانند. او اظهار می‌کند: در اینکه کارگزاری‌ها باید تمهیداتی برای رفع مشکلات فعلی انجام دهند شکی نیست اما نباید از ناکارآمدی شرکت‌های نرم‌افزاری گذشت. درحال حاضر ۷شرکت نرم‌افزاری به کارگزاری‌ها خدمات می‌دهند که اگر تعداد این شرکت‌ها افزایش یابد شاید برخی مشکلات و اختلالات موجود کارگزاری‌ها برطرف شود. مدیرمعاملات کارگزاری حافظ عنوان می‌کند: کارگزاری‌ها از عملکرد ضعیف برخی شرکت‌های نرم افزاری گلایه دارند و در این حوزه به اصلاحات اساسی نیاز است.
او می‌گوید: بهبود نرم‌افزاری، واردات سخت‌افزارهای به‌روز و توسعه زیرساخت‌های شرکت‌های OMS می‌تواند برعملکرد کارگزاری‌ها تاثیر مثبتی داشته باشد. او در مورد خروج سامانه معاملاتی کارگزاری‌ها از دسترس سهامداران در پیک معاملات اظهار می‌کند: بعد از اختلالاتی که برای کارگزاری‌های بزرگ به وجود آمد بسیاری از مراجعه‌کنندگان تصمیم گرفتند کارگزاری خود را تغییر دهند این در حالی است که بیشتر کارگزاری‌ها با این مشکلات دست به گریبانند. بسیاری اعلام می‌کنند به زودی کارگزاری خود را تغییر می‌دهند، اما آیا دست سهامداران برای انتخاب کارگزاری باز است؟ چند کارگزاری فعال در ایران وجود دارد؟
منبع: دنیای اقتصاد
