حتما تا کنون واژه چرخه را شنیده اید و با کاربردهای آن آشنا هستید. چرخه در همه جا قابل مشاهده است از تغییر فصول و مراحل مختلف زندگی گرفته تا چرخه بازارهای مالی انواعی از چرخه‌ها (Cycles) در اطراف ما وجود دارد. این چرخه‌ها در هر جزء خود اغلب تحت تأثیر عوامل بی‌شماری قرار دارند و هر چرخه بر حرکات قیمت در بازار تأثیر می‌گذارد. درک چگونگی عملکرد این حرکات می‌تواند به معامله‌گر برای شناسایی فرصت‌های جدید در معاملات و کاهش ریسک کمک کند.
در ادامه، با کمک مقالاتی از وب‌سایت‌های گاپی‌تریدرز و تریدبرینز، با چهار مرحلهی اصلی چرخه قیمت در بازار ارزهای دیجیتال و به طور عمومی بازارهای مالی آشنا خواهید شد.
انواع مراحل چرخه‌ی قیمت در بازار
حرکات قیمت در بازار غالباً تصادفی و پیچیده به نظر می‌رسد. ممکن است قیمت در روزهای معینی بالا رود یا کاهش پیدا کند. برای یک فرد تازه وارد، این حرکات اغلب گیج‌کننده هستند و ممکن است شبیه به قمار به نظر برسند.
واقعیت این است که چرخه‌های قیمت به روش‌های مشابه حرکت کرده و مراحلی یکسان را طی می‌کنند. هنگامی که یک سرمایه‌گذار این مراحل را درک کند، دیگر بازارها چندان تصادفی به نظر نخواهند رسید. معامله‌گر می‌تواند هر مرحله را تشخیص دهد و سبک معاملاتی خود را بر این اساس تغییر دهد. چهار مرحلهی چرخه‌ی قیمت را به طور شماتیک در نمودار زیر مشاهده می‌کنید.
فاز انباشت
این مرحله از چرخه می‌تواند برای یک دارایی مشخص یا کلیت بازارها شکل بگیرد. همان‌طور که از نام این مرحله پیداست، از روند مشخصی برخوردار نیست و به صورت دوره‌ای از تراکم و انباشتگی قیمت در نمودار نمایان است. هنگامی که معامله‌گران شروع به انباشت دارایی‌های خود می‌کنند، قیمت در یک محدوده و بین دو سطح شروع به نوسان می‌کند. این جابه‌جایی مالکیت تا زمانی ادامه پیدا خواهد کرد که یکی از این دو سطح شکسته شود.
فاز انباشت (Accumulation) همچنین به عنوان دوره‌ی پایه‌‌گذاری قیمت شناخته می‌شود؛ زیرا بعد از یک روند نزولی و قبل از صعود قرار دارد. با توجه به اینکه در این مرحله بازار روند خاصی را دنبال نمی‌کند، میانگین‌های متحرک در این دوره سیگنال معتبر صادر نخواهند کرد.
چگونه در این فاز معامله کنیم؟
مرحلهی انباشت ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد. بنابراین از این زمان برای مطالعه‌ی بازار و پیش‌بینی زمان مناسب برای ورود استفاده کنید. دامنه‌ی نوسانات قیمت در این دوره اندک است و به ویژه برای معامله‌گران روزانه سودآور نیست. بنابراین تا قبل از تأیید روند بازار، پیشنهاد نمی‌شود معاملات بزرگ انجام دهید. یک محرک بنیادی مانند افزایش ارزش بازار یا حجم معاملات، می‌تواند قیمت را از این مرحله خارج کند. با خروج قیمت از این فاز و شروع روند صعودی، شاهد رشد سقف و کف‌های قیمتی خواهیم بود.
فاز روند صعودی
همان‌طور که فاز انباشت با مقاومت قیمت در برابر تغییرات تعریف می‌شود، فاز صعودی با حرکت قیمت به بالای سطوح مقاومت شناسایی می‌شود. خروج از فاز انباشت منجر به ورود حجم بالایی از سرمایه می‌شود؛ زیرا معامله‌گرانی که در مرحلهی انباشت خارج از بازار بودند، به طرز تهاجمی شروع به خرید دارایی‌ها می‌کنند. با پیشرفت فاز صعودی، شاهد شکل گرفتن روند در قیمت‌ها هستیم. با آغاز سرمایه‌گذاری معامله‌گران جدید، حرکات قیمت افراد بیشتری را به بازار جلب می‌کند. در نهایت، این عوامل موجب شکل‌گیری روند صعودی در قیمت و قدرت گرفتن آن خواهد شد تا زمانی که قیمت وارد فاز بعدی شود.
چگونه در این فاز معامله کنیم؟
این فاز بهترین زمان برای درآمدزایی یک معامله‌گر است. حرکت و مومنتوم (تکانه یا اندازه حرکت) زیادی وجود دارد که برای معامله‌گران موقعیت‌های مناسبی فراهم می‌کند. به هر نزول قیمت در این دوره به دید اصلاح و فرصتی برای خریداری دارایی یا سهام نگاه می‌شود. با افزایش قیمت، دارایی دوباره خریداری می‌شود و بازار بار دیگر روند صعودی پیش می‌گیرد. با پیشرفت قیمت در این مرحله، نوسانات موجود در بازار به تدریج کاهش می‌یابد.
فاز توزیع
این مرحله به عنوان مرحلهی بازگشت قیمت نیز شناخته می‌شود. معامله‌گرانی که در مرحلهی انباشت، دارایی موردنظر را خریداری کرده‌اند، در این فاز شروع به خروج از بازار می‌کنند. از ویژگی‌های بارز این مرحله، افزایش حجم معاملات است. نکته اینجاست که در این فاز، تقاضا از عرضه فراتر نخواهد رفت و با افزایش حجم، قیمت افزایش پیدا نخواهد کرد. معمولاً اصلاحات قیمت در فاز توزیع (Distribution) رخ می‌دهند؛ اما باعث تغییر روند بازار به سمت پایین نخواهند شد.
چگونه در این فاز معامله کنیم؟
در آغاز این مرحله به علت خروج سرمایه‌گذاران از بازار، نوسانات زیادی وجود دارد. این فاز فرصت مناسبی برای آغاز موقعیت‌های فروش (Short) فراهم می‌کند. قیمت در این مرحله به سرعت به سطوح حمایت و مقاومت واکنش نشان می‌دهد. فاز توزیع از طریق الگوهای مشخص نموداری مانند سر و شانه، سقف دوقلو، مثلث و انواع دیگر مشخص می شود. با پیشروی در این فاز، قیمت نوسانات خود را از دست می‌دهد و درون یک محدوده شروع به حرکت خواهد کرد.
فاز روند نزولی
این فاز آخرین مرحله از چرخه‌ی قیمت است که برای سرمایه‌گذاران بازارهای یک طرفه، خسته‌کننده و نامطلوب به شمار می‌آید. از طرف دیگر، معامله‌گرانی که در طول مرحلهی توزیع اقدام به خرید دارایی کرده‌اند، با عجله سعی در فروش یا بستن موقعیت‌های خرید ضررده خود دارند. از آنجا که در این فاز خریداران معدودی در بازار حضور دارند، فقدان تقاضا قیمت دارایی را به پایین می‌کشد. با شروع تلاش قیمت برای ساختن کف‌های متوالی و بالاتر، بازار دوباره به مرحلهی انباشت خواهد رسید.
چگونه در این فاز معامله کنیم؟
در این مرحله، قیمت دارایی معمولاً بیش‌تر از حد انتظار ریزش خواهد کرد. بنابراین، سعی در گرفتن چاقوی در حال سقوط نکنید؛ چون در نهایت دستتان را خواهید برید. البته که در بازارهای دو طرفه از ریزش قیمت هم می‌توان سود کرد. در هر حال با استفاده از راهبردها و استراتژی‌های مناسب، در انتهای این فاز فرصتی مناسب برای خریداران فراهم خواهد شد.
تفاوت فازهای انباشت، توزیع و تحکیم
همان‌طور که اشاره شد، در تحلیل چرخه‌های بازار به صورت کلاسیک، مراحل انباشت و توزیع بررسی می‌شوند. گفتیم که مرحلهی انباشت، زمان ورود خریداران به بازار است. آنها دارایی‌های در حال سقوط را به اختیار خود درمی‌آورند یا به اصطلاح جمع‌آوری و انباشت می‌کنند؛ چرا که معتقدند این روند به زودی تغییر خواهد کرد. فاز انباشت نشان‌دهنده‌ی خرید دارایی یا سهام از سهام‌دارانی است که ایمان خود را به دارایی یا سهمی که در فاز نزولی است، از دست داده‌اند.
فاز توزیع، هنگام فروش دارایی‌های جمع‌آوری‌شده در فاز انباشت اتفاق می‌افتد. با افزایش قیمت‌ها، سهام‌داران دارایی خود را برای فروش ارائه می‌کنند. هرچه تعداد سهام بیشتری عرضه شود، ادامه‌ی روند افزایش قیمت دشوارتر خواهد شد. این فاز، پایان روند صعودی را نشان می‌دهد.
در کنار این دو مرحله، فاز تحکیم یا تثبیت (Consolidation) زمانی اتفاق می‌افتد که روند نزولی قیمت کُند می‌شود. قیمت در نزدیکی یک سطحِ به‌خصوص شروع به نوسان می‌کند و شناور می‌ماند. این دوره خود را به شکل خوشه‌ای باریک از نوسانات در قیمت نشان می‌دهد. قیمت در این فاز جهش‌ها و اصلاحات کوچکی دارد و حرکات آن به صورت عرضی است.
تحکیم در روند نزولی نشانه‌ای مبنی بر شکل گرفتن فاز انباشت است. در روند صعودی نیز، تحکیم به شکل یک نوار قیمتی در نمودار پدیدار می‌شود. در واقع در روند صعودی به این فاز تحکیم قیمت گفته نمی‌شود؛ اما دارای ویژگی‌های مشابه است. قیمت در نهایت حرکت خود را در روند صعودی متوقف کرده و در عرض نوسان می‌کند. این نشانه‌ای از شکل‌گیری فاز توزیع است.
جمع‌بندی
این نکته را به یاد داشته باشید که معامله در بازارهای مالی وابسته به ارزیابی احتمالات است نه تعیین قطعیات. شناخت هر یک از مراحل چرخه‌ی قیمت، برای تصمیم گیری در مورد خرید و فروش دارایی امری ضروری است. یک روش مناسب برای بررسی این مراحل، مطالعه‌ی روند گذشته نمودار دارایی‌ها است. همچنین بررسی رفتار اندیکاتورها در هر فاز کمک شایانی به درک بهتر بازار خواهد کرد.
فاز انباشت، اولین مرحله از چرخه قیمتی است، فازی که در آن قیمت در یک محدوده نوسان می‌کند. در این فاز باید منتظر ماند تا روند صعودی شروع شود.
سپس قیمت وارد روند صعودی می‌شود، این فاز بهترین زمان برای خرید دارایی یا سهام است. سپس وارد فاز توزیع خواهیم شد که بهترین زمان برای گرفتن موقعیت شورت در بازارهای دوطرفه است.
فاز نزولی، آخرین مرحله از چرخه قیمت در بازار است. نقطه پایانی فاز نزولی بهترین زمان برای ورود مجدد به موقعیت‌های خرید است.
