امروز اولین روز از آغاز روند آزادسازی سهام عدالت بود. با وجود توصیه بسیاری از کارشناسان مبنی بر نگهداری سهام, باز هم تقاضا برای آزادسازی این سهام بالا بوده و این خود علتی برای نگرانی معامله گران و سرمایه گزاران از تاثیر منفی این جریان بر بازار بورس است. اما با توجه تدابیری که از سوی مقامات بورس و ستاد راهبری سهام عدالت صورت گرفته است به نظر می‌رسد فروش مستقیم سهام عدالت تاثیر چندانی بر روند کلی بورس نداشته باشد.
روز گذشته سامانه‌ای توسط شرکت سپرده‌گزاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه طراحی شد که بر مبنای آن مالکان سهام عدالتی که روش اول آزادسازی را انتخاب کردند می‌تواند جزئیات دارایی سهام خود را در آن مشاهده کنند. این در حالی است که بر این اساس دارندگان سهام عدالت می‌توانند پس از انتخاب روش مستقیم در سامانه سهام عدالت به دو صورت اقدام به فروش سهام خود کنند؛ نخست می‌توانند تا ۱۳ خرداد با مراجعه به یکی از شعب بانکی که شماره شبای آن را برای دریافت سود وارد سامانه سهام عدالت کرده‌اند، به صورت یکجا ۳۰ درصد از سهام خود را بفروش برسانند یا اینکه با مراجعه به کارگزاری‌ها و سایت منتخب شرکت سپرده گذاری مرکزی اقدام به فروش تک تک سهام شرکت‌ها در کارگزاری‌ها کنند.
با این حال به نظر می‌رسد فرایند آزادسازی به روش مستقیم هنوز به طور کامل انجام نشده و قرار گرفتن این نمادها در سبد سهام معامله‌گران صورت نگرفته است. ورود سهام عدالت به بورس موجب نگرانی برخی از تحلیلگران بورسی شده است. چر ا که برخی معتقدند انتقال مالکیت مستقیم به افرادی که اطلاعات کمی در خصوص خرید و فروش سهام دارند می‌تواند منجر به تشدید رفتار هیجانی در معاملات بورس شده و روند معاملات را با اختلال مواجه کند.
اما از سوی دیگر بسیاری نیز معتقدند که نه تنها مشکلی بابت افراد تازه‌وارد به بورس وجود ندارد بلکه این موضوع فرصتی را در اختیار بازار سهام قرار می‌دهد که بتواند نقدینگی بیشتری را جذب کرده و رشد خود را ادامه دار کند. نکته دیگری که این تحلیلگران بر آن تاکید دارند تحقق خصوصی‌سازی واقعی از این طریق و در نهایت ایجاد اصلاحات مهم در ترکیب مالکیت و مدیریت شرکت‌های بزرگ شبه‌دولتی است. البته در این میان باید زیرساخت‌های لازم برای آموزش و اطلاع‌رسانی عموم مردم انجام شود تا افراد تازه‌وارد به دور از رفتار هیجانی از مزایای سهام‌داری آگاه شده و نسبت به حضور بلندمدت در بازار سهام ترغیب شوند. این دسته از افراد معتقدند به دلیل کوچک بودن ارزش سهام عدالت نسبت به کل ارزش معاملات بازار سهام، حتی معاملات هیجانی آنها نیز تاثیر منفی بلندمدتی بر روند بازار سهام نخواهد گذاشت.
این در حالی است که بر اساس آنچه در سامانه اطلاع‌رسانی سهام عدالت منتشر شده است بیش از ۵۰ درصد ارزش پورتفوی سهام عدالت را چهار نماد فولاد، فملی، فارس و شتران تشکیل می‌دهد. همچنین رقمی که برای ارزش کل سبد سهام عدالت ( ۵۳۰ هزارتومانی) در این سامانه درج شده چیزی حدود ۸ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است که با فرض سقف فروش ۳۰ درصدی هر فرد تنها می‌تواند حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان از سهام خود را به فروش برساند. با توجه به اینکه بر اساس اعلام سخنگوی ستاد راهبری سهام عدالت، حدود ۱۰ میلیون نفر روش آزادسازی مستقیم را انتخاب کرده‌اند ارزش کل سهام این افراد با فرض اینکه همه آنها کدبورسی هم داشته باشند در مجموع ۲۵ هزار میلیارد تومان می‌شود که تقریبا معادل ارزش معاملات تنها یک یا ۲ روز کل بازار سهام خواهد بود.
اگر چه هنوز ابهامات زیادی در نحوه فروش سهام عدالت وجود دارد اما بر اساس اعلام معاون کانون کارگزارن بورسی فعلا فروش از طریق کارگزاری‌ها خارج از چرخه معاملات عادی بورس خواهد بود.
